کیومرث جمشیدی
هادی پیمان
ایرج پاکزاد
علی دل پیشه

مقدمه: سل به عنوان یکی از معضلات پزشکی-اجتماعی بیش از یک سوم مردم دنیا را آلوده نموده است. فقر، بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی و ایدز از مهم ترین عوامل موثر بر بروز سل هستند. این مطالعه اپیدمیولوژیک با هدف بررسی روند و عوامل موثر در شیوع سل در استان ایلام طی سال های ۱۳۸۶-۱۳۸۲ صورت گرفته است. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی بوده و داده های آن با استفاده از چک لیست از پرونده بیمارانی که در مراکز بهداشتی درمانی استان ایلام طی سال های مذکور تحت درمان قرار گرفته بودند، استخراج شد. داده های گردآوری شده با نرم افزارهای info -Epi و SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش: شیوع بیماری سل در استان ایلام طی ۵ سال گذشته منتهی به ۱۳۸۶ از یک روند افزایشی معنی دار برخوردار بوده است(P<۰/۰۴) از مجموع ۲۱۳ فرد مسلول در طی این دوره ۵ ساله، ۱۱۷ نفر(۵/۵۴ درصد) زن و بیشترین مبتلایان در محدوده ی سنی بیشتر از ۶۵ سال قرار داشتند. در مجموع ۱۷۲ نفر(۸/۸۰ درصد) مبتلا به سل ریوی و ۴۱ نفر(۲/۱۹ درصد) به سل خارج ریوی مبتلا بودند. نسبت ابتلای زنان به مردان به سل خارج ریوی ۲ برابر(OR=۲.۱, ۹۵ CI, ۱.۵۶-۳.۸۵) و میزان عود سل در زنان ۵/۲ برابر مردان بود(P<۰.۰۱). بیشترین و کمترین فراوانی افراد مبتلا به ترتیب مربوط به شهرستان های ایلام و ایوان و سال های ۸۶ و ۸۴ بوده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به روند افزایشی سالانه و نیز افزایش میزان عود سل در زنان نسبت به مردان و در بین سالمندان نسبت به سایر گروه های سنی، توصیه می شود در برنامه های آموزش بهداشت و غربالگری بیماری سل به این گروه های پرخطر توجه ویژه ای مبذول گردد.

Pulmonary TB, non-pulmonary TB, Ilam, سل ریوی، سل خارج ریوی، ایلام