فاطمه گودرزی - Social Determinants of Health Research Center, Lorestan University of Medical Sciences, Khorramabad, Iran
سمیه ریاحی - Lorestan University of Medical Sciences, Khorramabad, Iran
شیرین حسنوند - Social Determinants of Health Research Center, Lorestan University of Medical Sciences, Khorramabad, Iran
فرزاد ابراهیم زاده - Social Determinants of Health Research Center, Lorestan University of Medical Sciences, Khorramabad, Iran
رضا مسعودی - Community-Oriented Nursing Midwifery Research Center, Department of Adult and elderly Nursing, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran.

چکیده زمینه و هدف: هوش معنوی بعنوان توانایی رفتار با دلسوزی و خرد همراه با آرامش درونی و بیرونی، عنصر کلیدی در رویارویی با چالش های استرس زا در بخشهای مراقبت ویژه است که پرستاران این بخشها می توانند از آن به بهترین نحو در مدیریت شرایط استرس زای بخش و بیماران بهره مند گردند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی آموزش بر ارتقاء هوش معنوی و مولفه های آن صورت گرفته است. روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی دوگروهه پیش آزمون - پس آزمون روی ۸۲ پرستار (۴۰ نفر در گروه آزمون و ۴۲ نفر در گروه شاهد) انجام شد. نمونه گیری به روش آسان در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی لرستان (شهید رحیمی و شهید مدنی) صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها مقیاس هوش معنوی کینگ با روایی و پایایی تایید شده بود. جمع آوری داده ها در سه نوبت قبل از مطالعه، بلافاصله بعد و یک ماه بعد از مطالعه انجام گردید. جلسات آموزش هوش معنوی طی ۸ جلسه به صورت کارگاهی برای گروه آزمون برگزار گردید. در گروه شاهد هیچ گونه مداخله ای انجام نشد. تحلیل داده ها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و تحلیلی و  استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۵  در سطح معنی داری P=۰.۰۵ انجام شد. یافته ها: آزمون تحلیل کوواریانس ( با تعدیل اثر مقادیر پایه هوش معنوی) نشان داد که اثر اصلی مداخله آموزش بر میانگین نمرات هوش معنوی معنادار بوده (p<۰/۰۵) به طوریکه میانگین نمرات هوش معنوی گروه آزمون از ۵۳.۳۷ در زمان قبل از مطالعه به ۷۸.۵۰ پس از مطالعه افزایش یافت. همچنین آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که اثر مداخله بر میانگین نمرات چهار حیطه هوش معنوی نیز معنادار بوده (p<۰/۰۵) به طوریکه آموزش باعث افزایش معنادار میانگین نمرات حیطه های هوش معنوی در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد گردید. نتیجه گیری: از آنجا که بر اساس یافته های مطالعه حاضر پرستاران بخش ویژه قبل از مطالعه از سطح متوسطی از هوش معنوی برخوردار بوده اما آموزش کارگاهی باعث ارتقاء سطح هوش معنوی آنها شده لذا با استفاده از پروتکل های آموزش هوش معنوی و تقویت آن در پرستاران می توان به آن ها در جهت سازگاری با استرس های محیط کاری و زندگی کمک کرده و به دنبال آن کیفیت کار مراقبتی آن ها را افزایش داد.

Spiritual Intelligence, Training, Nurse, Critical Care Units, هوش معنوی, آموزش, پرستار, بخش ویژه