مریم عیدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین-پیشوا، ایران
علیرضا صادقی پور - بخش پاتولوژی، بیمارستان رسول اکرم، تهران، ایران
علی مازوجی - گروه زیست شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
رضا قهرمانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، واحد ورامین – پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین-پیشوا، ایران

هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر تیمار عصاره هیدروالکلی بخش هوایی دم اسب بر تعداد کریستال های تشکیل شده در بافت کلیه و نیز آسیب بافتی در مقایسه با حیوانات کنترل می باشد. در ابتدا، عصاره هیدروالکلی گیاه در غلظت های مختلف تهیه شد. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم در کلیه حیوانات توسط اضافه نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول در اب آشامیدنی به ترتیب به مدت ۳ و ۳۸ روز القاء شد. گروه کنترل توسط آب آشامیدنی تیمار شدند. گروه های تجربی علاوه بر آب آشامیدنی حاوی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول توسط غلظت های مختلف عصاره گیاه به روش درون صفاقی به مدت ۴۱ روز تیمار شدند. بعد از ۴۱ روز، حیوانات توسط اتر بیهوش شده و کلیه سمت چپ آنها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونه ها برای مطالعات بافت شناسی آماده شده و توسط هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج نشان دادند که تیمار عصاره هیدروالکلی بخش هوایی گیاه دم اسب موجب کاهش تعداد کریستال های اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه کنترل بیمار می گردد. همچنین، تیمار عصاره گیاه موجب کاهش آسیب توبولو-اینتراستیشیال در حیوانات تیمار شده می گردد. بنابراین کاربرد سنتی این گیاه برای درمان سنگ کلیه مورد تایید قرار گرفت.

دم اسب, اگزالات کلسیم, کریستالیزاسیون, سنگ کلیه, رت