حمید احمدی - دانشجوی دکتری، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
محسن قنبرزاده - استادیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مسعود نیکبخت - دانشیار،گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
روح اله رنجبر - دانشیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر هشت هفته تمرین هوازی بر نسبت لپتین به آدیپونکتین و شاخص های کنترل قندخون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. از بین مردان مبتلا به دیابت نوع دو ۲۴ نفر (میانگین سنی ۷۱/۰±۷/۴۸ سال و شاخص توده بدنی ۳/۳±۷/۳۰ کیلوگرم/مترمربع) به صورت تصادفی در دو گروه تمرین هوازی(۱۲ نفر) و گروه کنترل(۱۲ نفر) قرار گرفتند. برنامه تمرین هوازی به صورت هشت هفته دویدن، پنج جلسه در هفته به مدت یک ساعت با شدت ۵۰ تا ۷۵ درصد ضربان قلب ذخیره اجرا شد. در پیش آزمون و پس آزمون،  سطوح لپتین، آدیپونکتین، نسبت لپتین به آدیپونکتین، HbA۱c، گلوکز پلاسما، انسولین، HOMA-IR و حساسیت انسولین اندازه­گیری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری تحلیل کواریانس و همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد در گروه تمرین هوازی در مقایسه با گروه کنترل، نسبت لپتین به آدیپونکتین و سطوح لپتین کاهش و سطوح آدیپونکتین افزایش معنا­داری داشت (P < ۰.۰۵). همچنین در گروه تمرین هوازی سطوح انسولین، گلوکز،  HbA۱cو HOMA-IR در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافت و میزان حساسیت انسولین افزایش معنا­داری نشان داد (P < ۰.۰۵)، اما نتایج آزمون همبستگی ارتباط معنا­داری بین نسبت لپتین به آدیپونکتین با شاخص­های کنترل قندخون نشان نداد (P > ۰.۰۵). به نظر می­رسد بهبود نسبت لپتین به آدیپونکتین به دلیل تاثیر تمرین های هوازی بر تغییرات مربوط به کاهش BMI و درصد چربی است؛ باوجوداین، مکانیزم بهبود شاخص­های کنترل قندخون احتمالا مسیرهای دیگری غیر از آدیپوکاین ها دارد که لازم است بررسی شود.

تمرینات هوازی, دیابت نوع دو, نسبت لپتین به آدیپونکتین, شاخص های کنترل قند خون