سعید دائی کریم زاده - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)،
مجید صامتی - گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان
نجمه محمودی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان).

پدیده جانشینی معمولا هنگامی رخ می دهد که شهروندان اعتمادشان را به پول داخلی به خصوص به عنوان نقش ذخیره ارزش آن، از دست بدهند. در سالهای گذشته یکی از مهم ترین دغدغه های مهم در اقتصاد ایران، تورم حاکم و افزایش نرخ ارز بوده است و به این دلیل تمایل زیادی به نگهداری دلار و دیگر ارزها به جای پول داخلی ایجاد شد. بر این اساس تحقیق حاضر بر آن است تا پدیده جانشینی پول در ایران را مورد آزمون قرار دهد. بدین منظور با استفاده از داده های سالانه دوره زمانی ۱۳۹۲- ۱۳۵۸ به برآورد تابع تقاضای پول در ایران به روش خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL)پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که تولید ناخالص داخلی اثر مستقیم بر تقاضای پول و متغیر های نرخ تورم، نرخ ارز (بهای هر واحد پول خارجی بر حسب پول داخلی) و تنش نرخ ارز (نااطیمنانی یا بی ثباتی نرخ ارز) اثر معکوس بر تقاضای پول دارند که منفی بودن ضریب نرخ ارز، موید پدیده ی جانشینی پول در ایران می باشد. هم چنین آزمون های ثبات ساختاری ضرایب بیانگر اینست که تابع تقاضای پول در ایران کاملا با ثبات است.

جانشینی پول, تقاضای پول, تنش نرخ ارز, الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده