بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روان در بین شهروندان شهرکرد

مقدمه: عوامل متعدد فردی و زمینه های مختلف اجتماعی هرکدام به نوعی در تعیین سلامت روانی افراد موثرند. یکی از عواملی که شناخت آن می تواند در ارتقاء کیفیت سلامت روانی شهروندان نقش داشته باشد و امروزه به عنوان حلقه مفقوده سلامت روانی شناخته شده است ، سرمایه اجتماعی است . هدف این تحقیق بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روان در بین شهروندان ۱۵ تا ۶۵ ساله شهرکرد در سال ۱۳۹۱ بود. بدین منظور ارتباط شاخص های سرمایه اجتماعی(اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و تعلق اجتماعی) با سلامت روان در بین شهروندان شهرکرد بررسی گردید. مواد و روش ها: روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری مورد مطالعه، شهروندان بالای ۱۵سال شهرکرد که طبق برآورد جمعیت در سال ۱۳۹۰، ۱۱۹۵۱۲ نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است. داده ها از طریق پرسش نامه خود ساخته برای سرمایه اجتماعی و از پرسش نامه استاندارد SCL-۹۰ برای سلامت روان به دست آمد. برای سنجش اعتبار پرسش نامه ها از اعتبار محتوایی استفاده شد و پایایی گویه های پرسش نامه توسط آلفای کرونباخ بررسی گردید. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه سرمایه اجتماعی ۸۶/۰ و برای سلامت روان ۹۵/۰ حاصل شد. داده ها با استفاده از نمونه گیری سهمیه ای چند مرحله ای جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش: نتایج تحقیق نشان می دهد که سرمایه اجتماعی رابطه معنادار با سلامت روان شهروندان شهرکرد دارد و در بین مولفه های گوناگون سرمایه اجتماعی؛ مشارکت اجتماعی و هنجارهای اجتماعی رابطه مستقیم و متوسط و اعتماد اجتماعی رابطه مستقیم و ضعیفی با سلامت روان دارد. در این میان رابطه ای بین تعلق اجتماعی با سلامت روان مشاهده نشد و هم چنین تاثیر متغیرهای جنسیت، سن و وضعیت تاهل بر سلامت روان تایید شد. بحث و نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که هر اندازه افراد از سرمایه اجتماعی بیشتری برخوردار باشند؛ از سلامت روانی مطلوب تری نیز برخوردار هستند و از طرفی افراد دارای سلامت روانی بهتر واجد شرایط پذیرش مسئولیت و نقش های اجتماعی در جامعه هستند که این مسئله نشان از رابطه دو طرفه سلامت روان و سرمایه اجتماعی دارد. از این رو ارتقاء هر یک از این مقوله ها می تواند بر دیگری تاثیرگذار باشد .

Keywords:

social capital , mental health , citizens , سرمایه اجتماعی , سلامت روان , شهروندان