مریم زارع جدی - Institute for Environmental Research (IER), Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
مسعود یونسیان - Center for Air Pollution Research (CAPR), Institute for Environmental Research (IER), Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehr
رضا احمدخانیها - Department of Human Ecology, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
هما کاشانی - Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
نوشین راستکاری - Center for Air Pollution Research (CAPR), Institute for Environmental Research (IER), Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

زمینه و هدف: یکی از عوامل آلودگی هوای محیط ترکیبات آلی فرار (VOCs) هستند. در بین گازهای غیر متان، ترکیبات آروماتیک مانند بنزن قرار دارند که به عنوان ترکیب قطعا سرطان زا برای انسان شناخته شده است (گروه ۱). با توجه به مضرات مواجهه با بنزن و کاربرد گسترده آن در صنایع و مشاغل مختلف، هدف از انجام این مطالعه ارزیابی احتمال خطر نیمه کمی و کمی مواجهه استنشاقی با بنزن در کارگران شاغل در جایگاه های سوخت گیری شهر تهران است. روش بررسی: این مطالعه مقطعی در سه مرحله به شرح ذیل انجام شد. در مرحله اول بنزن هوای استنشاقی در دو گروه از افراد جامعه شامل ۱) کارگران شاغل در جایگاه های سوخت گیری ۲) افراد عادی بدون مواجهه شغلی به عنوان گروه کنترل اندازه گیری شد. مرحله دوم شامل براورد میزان مواجهه هر دو گروه شرکت کننده در مطالعه و در ادامه ارزیابی خطر نیمه کمی حاصل از این مواجهه بود. در مرحله سوم به منظور ارزیابی خطر کمی، خطر سرطان اضافی ناشی از مواجهه مزمن با بنزن در طول زندگی محاسبه گردید. یافته ها: میانگین غلظت بنزن در هوای استنشاقی کارگران شاغل در جایگاه های سوخت گیری حدود µg/m۳ ۲۴۶/۴±۱۵۲۷ و نزدیک به سطح مجاز بود (µg/m۳۱۶۰۰). در روش ارزیابی احتمال خطر نیمه کمی، ضریب ریسک محاسبه شده برای این میزان مواجهه شغلی با بنزن برابر با ۴/۵ بود که در پنجمین سطح ریسک (محدوده بسیار خطرناک) قرار دارد. با براورد مواجهه مزمن کارگران شاغل در جایگاه های سوخت گیری با بنزن مشخص گردید که خطر سرطان در افراد مواجهه یافته ۲۷/۵ برابر افراد عادی بدون مواجهه است و در ارزیابی احتمال خطر کمی ریسک سرطان اضافی مشخص گردید که  از هر ۱۰۰۰ نفر ۳ نفر از افراد شاغل در جایگاه سوخت گیری شانس ابتلا به سرطان را دارند که این عدد بسیار بیشتر از خطر قابل قبول سرطان زایی (۶-۱۰: یک در یک میلیون نفر) است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که میزان مواجهه شغلی با بنزن بالا و در محدوده خطرناک قرار دارد و ارزیابی احتمال خطر نیمه کمی و کمی نشان داد که ریسک ابتلا به سرطان در اثر مواجهه استنشاقی افراد شاغل در جایگاه های سوخت گیری به طور بالقوه بسیار زیاد است (۳۰۰۰ برابر ریسک قابل قبول سرطان زایی). بنابراین انجام اقدامات کنترلی جهت کاهش مواجهه با این ماده شیمیایی خطرناک و سرطان زا الزامی است.

Risk Assessment, Benzene, Carcinogenicity, Exposure, ارزیابی خطر, بنزن, احتمال سرطان زایی, ارزیابی مواجهه