افشین ملکی - Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Kurdistan Environmental Health Research Center, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
امیرحسین محوی - Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
رضا رضایی - Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Kurdistan Environmental Health Research Center, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
بهروز داوری - Department of Entomology, School of Mediciene, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

زمینه و هدف: ترکیبات رنگ زا گروه مهمی از آلاینده های محیط زیستند که حتی توسط چشم نیز قابل رویت است. بنابراین تخلیه پساب های رنگی به منابع آب به شدت منع شده است و فناوری های مختلفی برای تصفیه آنها به کار گرفته می شود. در بین روش های مختلف تصفیه، جذب از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این راستا کارایی زئولیت طبیعی (کلینوپتیلولیت) و زئولیت اصلاح شده با اسید به عنوان یک جاذب ارزان قیمت جهت حذف رنگ زای راکتیو آبی ۱۹ از محیط آبی با استفاده روش جذب منقطع بررسی شد. روش بررسی: فرایند اصلاح زئولیت توسط دو نوع اسید (اسید فسفریک و سولفوریک) به منظور افزایش قابلیت جذب رنگ در آن انجام شد. در ابن تحقیق اثر غلظت اسید، زمان تماس، pH محیط مایع، غلظت اولیه رنگ زا و مقدار جاذب بر روی فرایند جذب رنگ زا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس داده های حاصل مدل های ایزوترمی لانگمیر و فروندلیچ بررسی و مشخص گردید که هر دو مدل، جذب رنگ زا بر روی جاذب ها را بخوبی توصیف می نمایند. هم چنین مشخص شد که جذب از سنتیک درجه اول کاذب پیروی می کند. نتایج جذب نشان داد که زئولیت خام از ظرفیت پایینی برای جذب رنگ زا برخوردار است اما این ظرفیت به طور مشخصی با اصلاح زئولیت توسط اسید افزایش می یابد. به طوری که نتایج نشان داد تاثیر اسید سولفوریک در اصلاح زئولیت به منظور جذب زنگ زا بیشتر از تاثیر اسید فسفریک بود. نتیجه گیری: بهترین نتایج بر مبنای راندمان جذب رنگ زا برای زئولیت اصلاح شده با نسبت سیلیس به آلومینیوم ۷/۵، بعد از ۳ hزمان تماس در محدوده بین ۷۲-۴۱% به دست آمد.

Zeolite, Reactive blue ۱۹, Adsorption isotherm, Acid modification, زئولیت, راکتیو آبی ۱۹, ایزوترم جذب, اصلاح اسیدی