اکبر غلامپور - Center for Air Pollution Research, Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran; Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz , Iran
رامین نبی زاده - Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran; Center for Air Pollution Research, Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
محمد صادق حسنوند - Center for Air Pollution Research, Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran; Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health
حسن تقی پور - Department of Environmental Health, Faculty of Health, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran
ساسان فریدی - Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
امیر حسین محوی - Center for Solid Waste Research, Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran; Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health,Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

زمینه و هدف: تعیین میزان اثرات آلودگی هوا در شهرهای مختلف با دو چالش مهم روبرو است؛ اولا محدودیت اطلاعات مربوط به اثرات بهداشتی آلاینده ها و ثانیا کمبود اطلاعات در خصوص میزان مواجهه با آلاینده های هوا و نیز مقادیر غلظت آنها. مطالعه حاضر از نوع مطالعات مشاهده ایی کاربردی بوده و از شهریور ۱۳۹۱ الی مرداد ۱۳۹۲ میزان غلظت، تغییرات فصلی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق هوای آزاد شهر تبریز تعیین گردید. روش بررسی: بمنظور اندازه گیری ذرات معلق از نمونه بردار با حجم بالا و دستگاهHaz-Dust EPAM۵۰۰۰ استفاده شده و اثرات بهداشتی منتسب به ذرات معلق با استفاده از نرم افزار AirQ۲.۲.۳ برآورد گردید. یافته ها: بر اساس نتایج حاصله، متوسط سالیانه غلظت ذرات معلق TSP، PM۱۰، PM۲.۵ و PM۱ منطقه شهری به ترتیب برابر ۱۳۹، ۸۳، ۳۸ و ۲۷ &mug/m۳ در منطقه صنعتی به ترتیب برابر ۱۷۸، ۱۱۰، ۴۰ و ۲۷ &mug/m۳ بوده و متوسط مقدار نسبت PM۱۰/TSP، PM۲.۵/PM۱۰، PM۱/PM۱۰ و PM۱/PM۲.۵ برای منطقه شهری به ترتیب برابر ۰/۶، ۰/۴۸، ۰/۳۳ و ۰/۷ و برای منطقه صنعتی به ترتیب برابر ۰/۶۱، ۰/۳۷، ۰/۲۸ و ۰/۷۷ بدست آمد. تعداد کل مرگ های منتسب به TSP برابر ۳۲۷ مورد برآورد شد که از این تعداد، ۲۰۲ مورد مرگ در اثر بیماریهای قلبی و عروقی و تعداد ۹۹ مورد نیز در اثر بیماری های تنفسی بوده است. از طرفی میزان کل مرگ ناشی از ذرات PM۱۰ و PM۲.۵ به ترتیب برابر ۳۶۳ و ۳۶۰ مورد تخمین زده شد. نتیجه گیری: طی این مطالعه مشخص شد که در طی روزهای نمونه برداری شده در منطقه شهری، غلظت ذرات PM۱۰ و PM۲.۵ به ترتیب ۷۳ درصد و ۶۹ درصد از حد استاندارد ملی و از نظر استاندارد EPA به ترتیب ۸ و ۵۰ درصد از سطح استاندارد بالاتر بوده اند. همچنین بررسی مقادیر نسبت های مختلف ذرات معلق با اندازه های مختلف مشخص نمود که در شهر تبریز و بخصوص منطقه صنعتی آن، خاک زمین های اطراف و تعلیق دوباره ذرات از زمین سهم چشمگیری در انتشار ذرات معلق منطقه داشته و ذرات معلق هوای شهر تبریز در اغلب اوقات سال فراتر از حد استانداردهای وضع شده است.

Air pollution, Particulate matter, AirQ۲.۲.۳ software, Health impact assessment, Tabriz, آلودگی هوا, ذرات معلق, نرم افزارAirQ۲.۲.۳, اثرات بهداشتی, تبریز