امیر حسین جاوید - PhD, Associate Professor, Faculty of Environment and Energy, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
سید احمد میرباقری - PhD, Professor, Faculty of Civil and Environmental Engineering, K.N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran
آرزو کریمیان - PhD candidate, Faculty of Environment and Energy, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: سد دز بر روی رودخانه دز در استان خوزستان قرار دارد. در مطالعه میدانی پارامترهای هدایت الکتریکی (EC)، نیترات(NO۳)، آمونیوم (NH۴)، فسفات (PO۴)، کدورت (Turbidity)، کل جامدات(TS)، قلیاییت(Alkalinity)، کلیفرم(Coli)، دما، اکسیژن محلول(DO)، اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی(BOD۵)، کلروفیل آ  (Colloropill) و دیسک سچی(Secchi disk) در پنج ایستگاه در عمق های ۰، ۲/۵، ۵ ، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ برای سال آبی ۹۰-۸۹ اندازه گیری شدند. روش بررسی: از میان انواع شاخص ها، شاخص WQI و TSI جهت بررسی وضعیت کیفی و تروفیک آب در ایستگاه های مختلف استفاده گردیدند و با توجه به ویژگی های مشترک بدست آمده از نتایج ، پهنه بندی ایستگاه ها در محیط GIS انجام شد. یافته ها: تحلیل نتایج نشان داد که بیشترین و بهترین شاخص کیفی آب مخزن با مقدار ۶۱ برای ایستگاه دوم تقریبا در وسط مخزن در دی ماه و کمترین آن در ایستگاه ورودی به مخزن با مقدار ۴۶ در فروردین ماه است. همچنین شاخص وضعیت تروفیک دریاچه در حالت مزوتروفیک و یوتروفیک در بهار و تابستان متغیر است ولی در بقیه فصول وضعیت نسبتا ثابتی دارد. علت این تغییرات بهم خوردن سیستم لایه بندی دمایی است. نتیجه گیری: با توجه به بررسی نتایج آزمایشگاهی و ارزیابی مقادیر شاخص های کیفی، آب مخزن دز جهت انواع مصارف عمومی مطلوب بوده و فقط جهت شرب نیاز به تصفیه پیشرفته دارد. همچنین در صورت تداوم ورود منابع آلاینده، مشکل تغذیه گرایی، کیفیت آب دریاچه را تهدید می نماید. وقوع این پدیده می تواند سبب ایجاد محدودیت های جدی در قابلیت کاربری آب، افزایش کدورت، تولید مواد سمی و افزایش نرخ رسوب گذاری گردد.

Water Quality Index, Dez Dam, Reservoir, Trophic Index, Quality Evaluation, zoning, شاخص کیفیت, سد دز, مخزن, شاخص تروفیک, پهنه بندی