مرضیه مهتابی اوغانی - Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tarbiat Modares, Noor, Iran
اکبر نجفی - Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tarbiat Modares, Noor, Iran
حبیب اله یونسی - ۳- Department of environmental, Faculty of Natural Resources, University of Tarbiat Modares, Noor, Iran

زمینه و هدف: امروزه دفن پسماندها به دلیل هزینه پایین تر و قبول طیف گسترده تری از پسماندها در بسیاری از کشورها، رایج ترین روش است. در مکان یابی محل دفن پسماند، پارامترهای گوناگونی مانند نیازمندی های جوامع شهری، دولتی و قوانین زیست محیطی و تعداد زیادی از معیارهای کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار می گیرند. به این منظور روش های متعدد تصمیم گیری چند معیاره در اولویت بندی مکان های مناسب بکار گرفته می شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی کارایی دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاپسیس در اولویت بندی گزینه های دفن پیشنهادی در فرآیند مکان یابی دفن زباله است. از این رو جهت انجام این بررسی، در تحقیق حاضر از این دو روش برای تعیین اولویت گزینه های دفن در کرج با توجه به معیارهای مدنظر استفاده شد. روش بررسی: در این منطقه از رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی (نقشه های رقومی) و بکارگیری توابع پرس و جو در نرم افزار Arc GIS۹.۲، ۴ منطقه در جنوب محدوده مورد مطالعه (کرج) شناسایی شدند. سپس اولویت بندی گزینه ها با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس انجام و نتایج با یکدیگر مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: براساس نتایج روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اولویت گزینه ها به ترتیب گزینه ۳ و ۲ و ۴ و ۱ است در حالی که در روش تاپسیس، ترتیب اولویت گزینه ها به صورت ۴ و ۳ و ۲ و ۱ است. یافته های این بررسی مبین این واقعیت است که هر دو روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس در اولویت بندی گزینه های دفن، روش های مناسبی هستند. نتیجه گیری: به دلیل اینکه در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، وزن دهی به گزینه ها با مقایسه زوجی گزینه ها نسبت به هدف صورت می گیرد و همچنین گزینه ها نسبت به تک تک معیارها مورد مقایسه زوجی، ارزیابی و امتیازدهی قرار می گیرند، این روش در این پژوهش از کارایی مناسبی برخوردار است و نتایج نهایی از دقت و اطمینان بالاتری برخوردار است.

Analytical Hierarchy Process, Municipal solid waste, TOPSIS, Landfill, Geographical Information System, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, پسماند جامد شهری, تاپسیس, مکان دفن, سامانه اطلاعات جغرافیایی