فرزانه میکائیلی منیع - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ایران
شلر آب خیز - دانش آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه ارومیه

پژوهش حاضر به هدف مقایسه اثر بخشی آموزش مدیریت استرس و آموزش حل مساله به شیوه راهبردهای مساله مدار بر پرخاشگری و تکانشگری دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول اجرا شد. پژوهش از نوع نیمه تجربی سه گروهی، با پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر که در مقطع متوسطه اول مشغول به تحصیل بودند، را شامل میشد. نمونه پژوهشی به شیوه تصادفی چندمرحله ای شامل ۶۰ دانش آموز انتخاب شد که بصورت تصادفی در سه گروه آزمایشی اول، دوم و کنترل قرار گرفتند. گروه ها به سوالات زیرمقیاس پرخاشگری و تکانشگری پرسشنامه مهارت زندگی ماتسون و همکاران (۱۹۸۳) پاسخ دادند. دو گروه تحت آموزش مدیریت استرس ۶) جلسه یک ساعته، یک جلسه در هفته) و راهبردهای مساله مدار در حل مساله ۵) جلسه ۱ ساعته، یک جلسه در هفته) قرار گرفتند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. داده ها از روش های آمار توصیفی میانگین و انحراف استاندارد و روشهای آمار استتنباطی شامل آزمون Tبرای گروه های مستقل و آزمون تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها حاکی از غیرمعناداری اثرات آموزش هر دو روش بر پرخاشگری و تکانشگری نوجوانان دختر بود. نتیجه گیری شد که بهتر است جهت کاهش پرخاشگری و تکانشگری نوجوانان دختر در طول ساعات و تعداد جلسات محدود از روشهای جایگزین برای تکنیکهای شناختی - رفتاری مدیریت استرس و حل مساله استفاده شود.

مدیریت استرس، راهبرد مساله مدار، تکانشگری، پرخاشگری، نوجوانان