سعید مهدوی - دانشیار، بخش تحقیقات علوم چوب و فراورده های آن، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،
محمد هادی رضوانی - گروه علوم و تکنولوژی صنایع چوب، دانشکده مهندسی مواد و فناوری های نوین، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

براساس پیشینه کشت کنف در ایران، این گیاه صنعتی می تواند نقش مهمی در تامین کمبود الیاف بکر کاغذ و مقوا بازی کند. دوره برداشت کنف یکی از نکات مهم از لحاظ اقتصادی-تکنیکی است، لذا در این مطالعه، مقدار رشد کنف تیپ کوبا و نسبت وزنی پوست، مغز و پیت طی سه دوره برداشت ۵، ۶ و ۷ ماه اندازه گیری شد و عملکرد کنف براساس دوره آخر برداشت تعیین شد. برای تهیه خمیرکاغذ از الیاف پوست کنف به روش سودا-آنتراکینون از ۱۴% و ۱۶% سدیم هیدروکسید، ۲/۰ درصد آنتراکینون، مدت زمان ۱۲۰ دقیقه، دمای °C ۱۷۵، و نسبت مایع پخت به پوست ۱/۷ استفاده شد. برای ساخت کاغذ دست ساز با جرم پایه g/m۲ ۱۱۰ از سه نوع خمیرکاغذ سودا-آنتراکینون در سه دوره برداشت کنف استفاده شد. نتایج نشان داد پس از ۶ و ۷ ماه، به-ترتیب طول ساقه کنف ۹% و ۵% و قطر آن نیز ۵% و ۹% نسبت به دوره برداشت ۵ ماه افزایش یافته است. اما نسبت وزنی پوست به مفز کنف با افزایش دوره برداشت کاهش یافته است. مقدار عملکرد ساقه سبز و خشک کنف به ترتیب ۳۲ و ۷/۷ تن بر هکتار محاسبه شد. محدوده بازده بعد از الک خمیرکاغذ از ۵/۵۱ تا ۹/۵۲ درصد، عدد کاپا از ۵۹ تا ۶۱ و وازده از ۱/۱ تا ۹۲/۰ درصد برای پخت های بهینه تعیین شد. تعداد دور کوبنده برای خمیرکاغذ تهیه شده از کنف ۷ ماهه نسبت به ۵ و ۶ ماهه بیشتر بود. مقاومت های کاغذهای دست ساز نشان داد که خمیرکاغذ تهیه شده از پوست کنف دردوره برداشت ۵ ماهه و مدت زمان پخت ۱۲۰ دقیقه، دمای پخت °C ۱۷۵ و ۱۶% قلیایی، شرایط بهینه برای تولید خمیرکاغذ لاینر رویه می باشند. مقایسه خواص کاغذ دست ساز تهیه شده با خواص کاغذ کرافت لاینر طبق استاندارد ملی ایران شماره ۳۰۵۴ نیز موید برتری خواص کاغذ تهیه شده از الیاف پوست کنف است.

کنف, الیاف پوست, عملکرد, زمان برداشت, لاینر رویه, مقاومت های کاغذ