محمد صادق آملی لاریجانی - استاد

"راقم این سطور گمان می کند مسائل متعددی که با شیوه فلسفه تحلیلی مورد بحث قرار گرفته اند، قرابت بسیاری با مسائل مطرح شده در علم اصول دارند و لذا طرح مسائل به صورت تطبیقی مفید و پر ثمر است. این که آیا علم اصول می تواند در مباحث دیگر غیر از فقه، همچون کلام، فلسفه اخلاق و غیره، کاربرد داشته باشد یا نه؟ البته در اینجا دو بحث را باید از هم جدا کرد: یکی اینکه آیا از متون دینی می توان راجع به معارف مختلف نظریاتی استنباط کرد. فون رایت VonWright که تقریبا می شود گفت یکی از بنیان گذاران بحث منطق الزامات در بحث های فلسفه تحلیلی است و کتابی در باب معیار norm دارد، آن جا بحث هایی درباره تحلیل ماهیت، یعنی معیار، دارد و می گوید برخی از این معیارها از سنخ الزامات هستند و بحث های مفصلی درباره ماهیت الزام دارد که برخی از آنها شبیه بحث هایی است که اصولیان ما درباره الزام دارند. ۴. در مباحث الفاظ مسائل متعددی وجود دارد که علم اصول در مورد آنها با فلسفه تحلیلی تلاقی دارد، مثل بحث وضع که در مقدمات اصول طرح می شود. ) Truth and Meaning, Oxford, ۱۹۷۶ در علم اصول بحث دلالت و حکایت در موارد متعددی مطرح می شود که عمدتا در بخش مقدمات مربوط به الفاظ قرار می گیرد، مثل بحث ماهیت استعمال و استعمال لفظ در اکثر از معنا و کیفیت دلالت در اسماء خاص و اسماء اشاره و معنای حرفی و غیره. سوال اصلی در آنجا این است که دلالت در باب ضمائر چگونه است؟ در فلسفه تحلیلی نیز بحث های مفصلی درباره ضمایر demonstration و امور indexical، یعنی چیزهایی که به حال و موقعیت شخصی مربوط هستند مطرح می شود."

فلسفه تحلیلی, اخلاق, زبان, فلسفه اخلاق, علم اصول, معارف, فلسفه تحلیلی و علم, فقه, معنا, فلسفه زبان