ندا مرادی - کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه
امیر رحیمی راد - مدیر آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه
خسرو قاسملو - کارشناس آزمایشگاه کنترل غذا و داروی معاونت غذا و داروی ارومیه

تقلب در مواد غذایی عبارت است از مخلوط کردن مواد غذایی با مواد ارزانتر، پنهان کردن کیفیت، فروختن مواد غذایی فاسد، جایگزین کردن و تغییر مواد اصلی با مواد دیگر، تعویض بر چسب یا چسبانیدن بر چسب عوضی، و افزودن مواد سمی. در این پژوهش هدف شناسایی تقلبات فلفل سیاه و زردچوبه (۴۰ نمونه از هر مورد) با استفاده از روش آنالیز آماری چند متغیره بود. نمونه های جمع آوری شده با شاخص های کمی و کیفی اندازه گیری شد. تقلبات هر کدام در سه غلظت ۱٪، ۵ و ۱۰٪ به ۱۰ نوع فلفل سیاه و ۱۰ نوع زردچوبه طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تشخیص نوع و غلظت تقلب از اندازه گیری ویژگی های شیمیایی و تجزیه دستگاهی به همراه روشهای آنالیز آماری چند متغیره استفاده شد. برای طبقه بندی نوع و غلظت تقلب، ۷ ویژگی در زردچوبه اندازه گیری شد. طبقه بندی ادویه های تقلبی هر کدام در ۱۰ گروه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از کاهش ابعاد متغیرها و مشخص شدن مولفه های اصلی، در زردچوبه ابتدا هر ۷ مولفه برای طبقه بندی استفاده شد که بهترین طبقه بندی نوع و غلظت تقلب (با درصد طبقه بندی صحیح ۹۵٪) به دست آمد. طبقه بندی نوع و غلظت تقلب با حذف برخی از مولفهها قدرت تمایز به۹۷/۵٪ رسید. نتایج نشان داد که تجزیه و تحلیل افتراقی روشهای تجزیه و تحلیل نمونه های تقلبی ادویه می تواند برای تشخیص سریع تقلب در ادویه جات استفاده شود.

تقلب، زردچوبه، آنالیزهای آماری چند متغیره