فتح اله رحیمی - دکتری حقوق تجارت بین الملی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

تحرک بخشی به اقتصاد کشورهای جنوب و یا توسعه نیافته و در حال توسعه، مستلزم استفاده از فناوری های نوین و انتقال آن ازکشورهای صنعتی به این کشورها است. اقتضای حمایت از هر فناوری در جهان امروز نیز رعایت حقوق پدید آورنده آن، تحت نظامحقوقی مالکیت فکری در یک نظم اخلاق مدارانه است. از آنجا که صاحبان فناوریهای نوین، تمایل چندانی به انتقال این فناوری هابه کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته ندارند؛ لذا علیرغم نیاز این کشورها به استفاده از فناوریهای نوین برای توسعه،انحصار حق مالکیت آنان نسبت به این فناوری و حمایت نظام حقوق مالکیت فکری از آنان، جریان انتقال آن به دیگر کشورها مواجهبا محدودیت های مالی و حقوقی است. نظر به رویکردهای متفاوت کشورها به فرایند استفاده از ابداعات و فناوری های نوین و انتقالآن، تسهیل جریان انتقال فناور ی و رفع موانع آن تحت نظام حقوق مالکیت فکری، مستلزم شناخت انعطاف های اخلاقی وظرفیت های موجود در این نظام حقوقی و استفاده صحیح و بموقع از آن با رعایت حقوق صاحب فناوری است که از جمله آنها میتوان به مجوز اجباری بهره برداری، استثنائات حق اختراع، واردات موازی و سیاس ت متناسب سازی وضعیت کشورهای نیازمندفناوری با نظام حقو ق مالکیت فکری و النهایه انعطاف پذیری بیشتر این حقوق با وضعیت های متفاوت اقتصادی است.

فناوری های نوین، انتقال فناوری، حقوق، اخلاق، انعطاف پذیری، مالکیت فکری