مرضیه گنجی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد ، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
ابراهیم صداقتی - دانشیاربیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
امیررضا امیرمیجانی - استادیار قارچ شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت
ماریه نادی - استادیار گروه فناور و مدیریت تولید، پژوهشکده پسته، موسسه علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
مهدی آزادوار - استادیار پروکاریوتهای بیماریزای گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان
موسی نجفی نیا - استادیار قارچ شناسی گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان

قارچهای میکوریز از جمله مهمترین میکروارگانیسمهای خاک و همزیست ریشه ی بیش از ۸۰ درصد گیاهان هستند واژهی میکوریز بیانگر یک همزیستی مسالمت آمیز بین قارچ و گیاه است. دراین همزیستی تبادل مواد غذایی بین قارچ و گیاه به صورت انتقال ترکیبات آلی حاصل از فتوسنتز از گیاه به قارچ و تسهیل در جذب آب و مواد غذایی معدنی توسط قارچ از خاک به گیاه صورت میگیرد. در این تحقیق اثر تلقیح نشاءهای پیاز با قارچهای میکوریز آربوسکولار و نقش آنها در بهبود شرایط رویشی و عملکرد گیاه پیاز در سال زراعی ۱۳۹۸-۹۹ در شهرستان جیرفت، در رقم مینروا مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از ترکیب چهار گونه قارچ میکوریز شامل Rhizophagus iranicus, R. intraradices, Funneliformis mosseae, Glomus caledonium در تلقیح نشاءهای پیاز استفاده شد. نشاءها به سه صورت شاهد (بدون میکوریز)، بذرمال (بذر آغشته شده با میکوریز)، خاک کاربرد (کاشت بذر در خاکی حاوی اینوکلوم میکوریزی) تهیه شدند، پس از گذشت ۲-۳ ماه و رسیدن به مرحله ی نشایی، نشاءها به مزرعه اصلی منتقل شدند. هنگام انتقال نشا به مزرعه از ریشه ی آنها نمونه برداری انجام شد و پس از رنگ آمیزی میزان کلنیزاسیون ریشه ها توسط قارچهای میکوریز مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از گذشت مرحله ی داشت و رسیدن محصول،بوته ها برداشت شدند و فاکتورهای رویشی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از قارچهای میکوریز در بهبود شرایط رشدی و عملکرد محصول موثر است.

پیاز، عملکرد، میکوریز آربوسکولار، نشاء