بررسی قوه نامیه دانه های گرده نخل جزایر قناری و امکان گرده افشانی آن با نخل خرما

نخل جزایر قناری به عنوان یکی از گونه های خرما دوپایه است اما زمان گلدهی آن با نخل خرما متفاوت است و بین آنها همپوشانی وجود ندارد. این پژوهش جهت بررسی قوه نامیه دانه های گرده نخل جزایر قناری و بررسی امکان گرده افشانی دانه های گرده استخراج شده ی آن با نخل خرما در شرایط ایران و تولید بذور دورگ جهت کارهای اصلاحی انجام گرفت. بدین منظور ابتدا اسپات های نخل جزایر قناری در فصل پاییز از درخت جدا و صفاتی مانند وزن اسپات، طول اسپات، عرض اسپات، تعداد رشته و دیگر ویژگیهای گلها ثبت شد. در مرحله بعد دانه های گرده استخراج و قوه نامیه دانه های گرده نخل جزایر قناری مورد بررسی قرار گرفت. متوسط وزن اسپاتها ۱/۴۷ کیلوگرم و طول و عرض اسپات نخل جزایر قناری به ترتیب ۴۸ و ۱۶/۶۷ سانتیمتر بود. نخل جزایر قناری به طور متوسط دارای ۳۵۴ رشته گل در هر اسپات است. بر اساس نتایج به دست آمده قوه نامیه دانه های گرده نخل جزایر قناری پایین است و میزان قوه نامیه آن بسته به ژنوتیپ و سال متفاوت است. میزان قوه نامیه ژنوتیپ G۱ نخل جزایر قناری بعد از استخراج دانه گرده در پاییز سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ترتیب ۱۷/۲۶ و ۱۰/۵۶ درصد بود. قوه نامیه دانه های گرده ژنوتیپ های G۱، G۲ و G۳ نگهداری شده در دمای -۱۸ درجه سلسیوس در اسفندماه ۱۳۹۸ و قبل از گرده افشانی به ترتیب۲۱/۹۶، ۳۵/۳۹ و ۱۶ درصد بود. بااین حال، قوه نامیه دانه های گرده ژنوتیپ G۲ بعد از استخراج دانه گرده در دی ماه سال بعد ۲۲/۶۴ درصد بود. از ژنوتیپ G۳ برای گرده افشانی استفاده نشد و از ژنوتیپ های G۱ و G۲ که در دمای -۱۸ درجه سلسیوس نگهداری شدند برای گرده افشانی خرما ارقام برخی و مجول استفاده شد. نتایج نشان داد بذور میوه های به دست آمده از تلاقی نخل جزایر قناری با نخل خرما زیوا هستند و باتوجه به سرعت رشد طولی کم نخل جزایر قناری و تنه قطور آن میتوان ازاینگونه جهت تلاقی با نخل خرما و تولید بذور دورگ و ارقام جدید بهره برد.

Keywords:

دورگ گیری , نخل جزایر قناری , جوانه زنی , گرده افشانی