بررسی کاربرد ملاتونین خارجی بر روی ویژگی های مورفولوژی دو پایه گلابی درگزی و پیرودوارف در شرایط تنش خشکی

گلابی اروپایی ( Pyrus communis L. ) یکی از مهمترین میوه های تازه خوری مهم میباشد که در صنعت میوه کاری ایران از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور تولید پایدار محصول درختان میوه به خصوص با نگرانی هایی که در مورد تغییرات اقلیمی و تاثیرات احتمالی بارش وجود دارد، نیاز به استفاده از پایه های مناسب و سازگار در شرایط کمبود آب میباشد. علاوه بر این دستیابی به راهکارهای مختلف کاهش اثرات منفی ناشی از تنش های زیستی و غیر زیستی و با توجه به شرایط پیش رو از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، با هدف کاهش اثرات تنش خشکی بر روی پایه های مورد استفاده در باغ های گلابی اروپایی و آسیایی از کاربرد خارجی هورمون ملاتونین استفاده گردید. بدین منظور از دو پایه گلابی درگزی و پیرودوارف استفاده شد. پیش تیمار ملاتونین با غلظت ۲۰۰ میکرو مولار بصورت تیمار در محیط ریشه به مدت ۱۰ روز قبل از اعمال تنش خشکی انجام شد و اعمال تنش خشکی بصورت نگه داشت آب و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و بصورت آزمایش فاکتوریل انجام شد. برای ارزیابی تنوع مورفولوژیک و رویشی، صفاتی مانند وزنتر و خشک اندام هوایی و ریشه و طول ریشه، حجم ریشه، ،ارتفاع و میزان شاخه دهی، سطح برگ اندازهگیری شد. نتایج بررسی ها در صفات مورفولوژی (وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و وزن تر شاخه ) نشان داد که ملاتونین اثر معنی داری در کاهش اثر استرس خشکی در دو پایه داشته است. با افزایش دوره تنش خشکی وزن تر ریشه و شاخه در گیاهانی که با ملاتونین تمیار شده بودند کمتر دچار کاهش وزن شد. علاوه بر این ملاتونین در تیمار ملاتونین کنترل (ملاتونین+بدون تنش) اثر معنی داری در مقایسه با تیمار کنترل در شاخص های فوق الذکر شده در بالا را داشت. مقایسه میانگین بین دو پایه اختلاف قابل ملاحظه ای را نشان داد. به منظور دستیابی به نتایچ کاربردی و همچنین اطلاعات بیشتر در مکانیسم عمل هورمون ملاتونین به عنوان کاهنده استرس تنش خشکی نیاز به مطالعات بیشتر و بررسی های بیوشیمایی و مولکولی است که از طرف آزمایشگاه درختان میوه دانشگاه تربیت مدرس در حال انجام و پیگیری است..

Keywords:

ایران , تنش خشکی , گلابی , ملاتونین , مورفولوژی , نگهداشت آب