سکینه احتشامی - دانش آموخته دکتری دانشگاه هرمزگان،
حسن ساریخانی - استاددانشگاه بوعلی سینا
لیلا خرمشاهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه بوعلی سینا

پرتو فرابنفش قسمتی از طیف خورشیدی است که دارای انرژی بالایی بوده و باعث تحریک تولید برخی از متابولیتهای ثانویه در گیاهان میشود. در این پژوهش، اثر تابش نور فرابنفش A بر رشد و فیزیولوژی گیاه آویشن در شرایط گلخانه بررسی گردید. گیاهچه ها به مدت ۶۰ روز تحت تابش نور فرابنفش روزانه ۰)، ۱، ۲ و ۴ ساعت) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تابش نور فرابنفش باعث کاهش ارتفاع، وزنتر شاخساره و ریشه و طول میانگره میگردد. در این تحقیق تیمار چهار ساعت نوردهی کمترین ارتفاع بوته، کمترین وزن تر شاخساره و ریشه و بالاترین میزان وزن خشک شاخساره را در بین تیمارها داشت. نور فرابنفش تاثیر معنیداری بر طول ریشه، وزن خشک ریشه و تعداد شاخه جانبی نداشت. مقادیر کلروفیل a، b و کل نسبت به شاهد کاهش و کمترین میزان کلروفیل a و کل در تیمار چهار ساعت نوردهی و در کلروفیل b در تیمار دو ساعت نوردهی به دست آمد. در محتوای کربوهیدرات و فنل بین تیمارها و شاهد اختلاف معنیدار مشاهده گردید. بیشترین مقدار فنل در تیمار چهار ساعت نوردهی و کربوهیدرات در تیمار دو ساعت نوردهی بدون اختلاف معنیدار با سایر تیمارهای نوردهی به دست آمد و کمترین میزان آنها در تیمار شاهد به دست آمد. نور فرابنفش A در گیاه بعنوان یک عامل تنش عمل میکند و گیاه جهت مقابله با این تنش برخی از متابولیتهای اولیه و ثانویه را افزایش میدهد که این افزایش باعث بهبود خصوصیات دارویی گیاه میگردد.

نور فرابنفش، ویژگیهای رویشی، ترکیبات فنلی،کربوهیدرات.