ادریس شعبانی - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

میکروارگانیسم های حل کننده فسفات مانند باکتریها یکی از مهمترین ابزارهای پژوهشگران در کاهش مصرف کودهای شیمیایی در کشاورزی میباشد. با توجه به اهمیت مصرف کودهای فسفره، یافته های کمی در زمینه نقش کودهای زیستی باکتریایی بر کاهش مصرف این کودها در کشت هیدروپونیک وجود دارد. در این راستا آزمایشی به منظور ارزیابی اثر باکتری Bacillus UTB۹۶ subtilis و غلظتهای مختلف فسفر محلول غذایی ۱۲,۵)، ۲۵، ۳۷,۵، ۵۰ و ۶۲,۵ میلی گرم بر لیتر) بر جمعیت باکتری بستر و نسبت غلظت فسفر ریشه به ساقه کاهو لولوروسا در ۳ تکرار انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از باکتری در بسترهای کشت به تنهایی سبب افزایش %۲۵,۵ نسبت فسفر ریشه به ساقه کاهو لولوروسا گردید. همچنین استفاده مجزای تیمارهای فسفره نشان داد که تیمار استاندارد فسفر ۵۰) میلی گرم بر لیتر) در مقایسه با پایین ترین سطح فسفر ۱۲,۵) میلی گرم بر لیتر) سبب افزایش %۵۷,۶۴ نسبت فسفر ریشه به ساقه و % ۹۷,۲ جمعیت باکتری بستر گردید. یافته های این پژوهش بهوضوح نشان داد که همانند تیمار ۵۰ میلی گرم بر لیتر، کاهش ۲۵) ۵۰ میلی گرم بر لیتر) و ۲۵ درصدی مصرف فسفر (غلظت ۳۷,۵ میلی گرم بر لیتر) نیز در تیمارهای با تلقیح باکتریایی به ترتیب سبب بروز بالاترین مقادیر غلظت فسفر بافتهای گیاهی و جمعبت باکتری بستر گردید. بنابراین استفاده از کود زیستی Bacillus subtilisUTB۹۶جهت بهبود جذب عناصر غذایی، افزایش رشد گیاهان گلخانه ای و کاهش مصرف کودهای فسفری توصیه میگردد.

جمعیت باکتری، کاهو لولوروسا، کشت هیدروپونیک، کود زیستی، نسبت فسفر ریشه به ساقه.