شیما علایی - مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی گیاهی، واحدکرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
سارا شریفی - گروه زیست شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاداسلامی، کرمانشاه، ایران
صبریه محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد (گروه گیاهان دارویی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی، کرمانشاه، ایران)

مطالعات زیادی نشان میدهد که بکارگیری طولانی مدت کودهای شیمیایی، تولیدات گیاهی را کاهش میدهند. این کاهش میتواند به واسطه اسیدی شدن خاک، کاهش در فعالیتهای زیستی خاک، از دست رفتن خصوصیات فیزیکی خاک و عدم حضور ریزمغذی ها در کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم (NPK) باشد. بنابراین بکارگیری کودهای زیستی به غنی شدن خاک کمک میکنند. ورمی کمپوستها موادی شبیه پیت هستند که خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خوبی دارند. مطالعات زیادی تایید میکنند که ضایعات آلی حاصل از تاثیر کرمهای خاکی اثر تحریک کننده ای بر رشد بسیاری از محصولات کشاورزی دارند. همچنین مشکل دیگر، کمبود آهن در بخشهای وسیعی از خاک ایران به واسطه حضور خاکهای آهکی میباشد. بدین ترتیب بررسی اهمیت ورمی کمپوست و محلول پاشی کود کلات آهن %۶ بر ویژگیهای زراعی گیاه ریحان در گلخانه آزمایشی مرکز تحقیقات قروه در سال ۲۰۱۷ انجام شد. این مطالعه در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ورمی کمپوست به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح ۰)، ۱۵ و %۳۰ وزنی/وزنی) و محلول پاشی کود کلات آهن به عنوان فاکتور فرعی در سه سطح ۰)، ۲ و ۳ پی پی ام) با پنج تکرار در هر تیمار بود. نتایج نشان داد که کاربرد ورمی کمپوست و آهن طول ریشه و ساقه، وزن تر ریشه و ساقه و تعداد شاخه ها را افزایش داده اما زمان ظهور اولین گل را کاهش میدهد. تاثیر ساده محلول پاشی آهن بر ویژگیهای ذکر شده به استثناء تعداد شاخه های جانبی معنادار نبوده است. بنابراین بکارگیری ورمی کمپوست و ریزمغذیها باعث بهبود و ارتقا رشد در این گیاه میشود.

عنصر ریزمغذی، کودهای زیستی، گیاه دارویی