لیلا شفیعی دستجردی - گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، تهران، ایران

بومادران گیاهی است از تیره گل ستاره ایها (Asteraceae) از جنس Achillea که به عنوان یک گیاه دارویی مهم به طور سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه جهت ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی و تعیین میزان ترکیبات فنلی کل گیاه بومادران جهت استفاده های درمانی و تحقیقی بیشتر انجام میشود. برای این منظور اندام های هوایی گونه Achillea oxyodonta از منطقه جغرافیایی سولقان - امامزاده داوود در استان تهران جمع آوری گردید. اسانس گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج، سپس با استفاده از روش ریز رقت خاصیت ضدباکتریایی اسانس گیاه با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) در مقابل ۶ سویه باکتریایی سنجیده شد. خواص آنتی اکسیدانی اسانس و عصاره های متانول، متانول- آب ۱:۱ و آبی گیاه از طریق روش تخریب رادیکال های آزاد به کمک ۲،۲- دی فنیل-ا-پیکریل هیدرازیل (DPPH) و مقدار کل ترکیبات فنلی با روش فولین- سیکانتو تعیین گردید. اسانس اندامهای هوایی گونه مطالعه شده اثرات قابل توجهی علیه باکتری های گرم مثبت داشته و بر باکتری های گرم منفی این تاثیر ضعیف تر بوده است. ارزیابی فعالیت آنتی رادیکالی نمونه ها با استفاده از آزمون DPPH نشان داد عصاره متانولی دارای بیشترین ظرفیت آنتی رادیکالی نسبت به عصاره های دیگر می باشد که می توان آن را به میزان بالای پلی فنول ها در این عصاره نسبت داد. مقدار IC۵۰ عصاره متانولی معادل g/mL ۱۷۲/۰۶±۲/۵۱به دست آمد که فعالیت آنتی اکسیدانی آن در حدود ۳۳% بوتیل هیدروکسی آنیزول (BHA) به عنوان شاهد مثبت می باشد ( IC۵۰ =۵۶/۲۵±۰/۴۲ g/mL ). در این مطالعه، اسانس گونه موردنظر در مقایسه با عصاره های آن فعالیت آنتی اکسیدانی قابل ملاحظه ای نشان نداد. میزان ترکیبات فنولی عصاره های مختلف نیز در محدوده ۱۲/۴۵ تا ۲۵/۵۷ میلی گرم گالیک اسید در گرم عصاره خشک قرار می گیرد.

اسانس، عصاره های مختلف، فعالیت آنتی اکسیدانی، فعالیت ضدمیکروبی، Achillea okyodonta