اکبر شاهمندی - کارشناس ارشد هنر، ایران.
شهاب شهیدانی - استادیار گروه تاریخ، دانشگاه لرستان ، ایران

یادگار نویسی و یادگار نگاره از پدیده های مهم فرهنگ انسانی در طول تاریخ است که قدمتی همپای زندگی بشری دارد. میل به جاودانگی و بقا اگرچه عامل ابتدایی این امر تلقی می گردد اما بزودی با ساخت اماکن مذهبی و بناهای با شکوه سلاطین نگارش یادگاری ها در این اماکن که گمان می رفت دیرپاتر و جاودانه تر از ابنیه متعارف اند رواج یافت. بویژه در اماکن مذهبی این امر با نوعی قداست و احترام به خاطره معنوی صاحبان بقاع و مقبره ها جدی گرفته شد. یادگارنویسی ها علی رغم موجز و خلاصه بودنشان بسیار پر محتوا و بیان روانشناسی دوره های تاریخی اند و همچنین از حیث ایدئولوژی و مذهب حاکم در دوره مورد نظر بسیار ارزشمنداند اما اطلاعات و منابع زیادی از آنها موجود نیست. بر موارد ذکر شده ارزش های هنری و جاذبه بصری آن را هم باید افزود که می توانست وسوسه ای برای عام وخاص در همراهی با آیات و عبارات دینی در یادگار نویسی باشد. بقعه پیر بکران از مهمترین بناهای دوره ایلخانی است که موقعیت خاص آن از لحاظ قرار گرفتن در مسیر راه های ارتباطی محلی و فراتر از آن اعتقاد به مقام معنوی این مکان، مومنان و زائران را همواره در خود پذیرا بوده است. پیوند یادگار نویسی های این بقعه تاریخی با مفاهیم مذهبی و شعائر دینی از یکسو و توجه به روانشناسی تاریخی مردمانی که در گذشته از زندگی و روزگارخود به صراحت سخن رانده اند از ویژگی های این یادگارنویسی ها است .این مقاله در واقع مدخلی بر یادگار نویسی در بقاع اصفهان است که در صدد است با پژوهشی میدانی در این موضوع، ارزش های مغفول یادگار نویسی ها را تحلیل و ارزیابی نماید .  

اصفهان, بقعه پیربکران, یادگارنویسی, یادگارنگاره, خوشنویسی