محسن محبی - استادیار دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات تهران (نویسنده مسئول)
سهیلا ابراهیمی لویه - دانشجوی دکتری رشته حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

امروزه داوری سرمایه گذاری بین المللی علیرغم نقش موثری که در حل و فصل اختلافات میان دولت ها و سرمایه گذاران خارجی دارد با انتقادهای جدی مواجه است. یکی از مهمترین این انتقادات صدور آرای متناقض در دعاوی مشابه است که انسجام و پیش بینی پذیری آرای داوری را از بین برده و با ناتوانی از ایجاد امنیت حقوقی، مشروعیت داوری سرمایه گذاری بین المللی را مخدوش نموده است. این مقاله ضمن بررسی تفصیلی عواملی که سبب شکل گیری بحران موردنظر شده است، اثرات مثبت تشکیل یک رکن تجدیدنظر در داوری سرمایه گذاری را در حل مشکلات فوق ارزیابی می کند. سپس با بررسی موردی گزینه های مختلفی که می توانند به عنوان چنین رکنی مورد استفاده قرار گیرند، پیشنهاد می کند که ساختار مرکز حل و فصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاری (ایکسید) توسط دولت های عضو آن مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد، به طوری که با اصلاح کنوانسیون ۱۹۶۵ واشنگتن، نهاد کمیته ابطال موجود در ایکسید به یک رکن ثابت و دائمی برای تجدیدنظر از آرای داوری سرمایه گذاری تبدیل گردد. علاوه بر اصلاحات مزبور، این مقاله گسترش جهات تجدیدنظرخواهی، انتخاب قضات ثابت و آشنا به حقوق بین الملل عمومی، جلوگیری از وکالت همزمان قضات در سایر پرونده ها، و تعیین مهلت مشخص برای صدور رای تجدیدنظر را به عنوان دیگر موارد مهمی که باید در این راستا مورد توجه قرار گیرند پیشنهاد می کند.

داوری سرمایه گذاری بین المللی, بحران مشروعیت, آرای متناقض, رکن تجدیدنظر, ایکسید