سید محمود متشرعی - مدرس دانشگاه پیام نور
فاطمه یوسفی راد - استادیار زبان شناسی دانشگاه پیام نور

زبان­شناسی ­شناختی ­اجتماعی یکی از جدیدترین رویکردهای کاربرد- بنیاد به مطالعه زبان و تنوعات اجتماعی آن است که در دهه­های اخیر با هم­گرایی زبان­شناسی­ شناختی و زبان­شناسی ­اجتماعی ایجاد شده است و رسالت آن مطالعه شناختی زبان در انواع تنوعاتش است. از سوی دیگر، فرهنگ نگاری از کاربردی­­ترین و مفید­ترین دستاوردهای زبان­شناسی است که هدفش ثبت زبان و تلویحا تلاش برای استاندارد کردن زبان است. اما چگونه می­توان این دو نگاه را که، اولی به دنبال مطالعه تنوع (و بنابراین واگرایی)، و دومی به دنبال ثبت و استانداردسازی زبان (و بنابراین هم­گرایی) است، با هم جمع کرد؟ این مقاله پس از معرفی اجمالی چارچوب زبان­شناسی­شناختی­اجتماعی، به معرفی و مقایسه رویکردهایی می­پردازد که در این چارچوب بر روی فرهنگ نگاری انجام شده است.

زبان شناسی شناختی اجتماعی, فرهنگ نگاری, تنوعات زبانی, رویکرد کاربرد-محور