فرحناز کیان ارثی - Institute of Aquaculture of the South of the country
علیرضا صفاهیه - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
نگین سلامات - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
امیر پرویز سلاطی - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
حسین هوشمند - پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

جیوه با تولید رادیکال های آزاد اکسیژن و از بین بردن منابع آنتی اکسیدان باعث ایجاد استرس اکسیداتیو می شود. مهم ترین کاربرد سلنیوم، نقش آن در ساختمان آنزیم های آنتی اکسیدانی از قبیل گلوتاتیون پراکسیداز است و عملکرد آن حذف رادیکال های آزاد و گونه های اکسیژن فعال می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آنتی اکسیدانتی نانو ذرات سلنیوم و سلنیت سدیم بر پارامترهای بیوشیمیایی و دفاع آنتی اکسیدانی در ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) در مواجهه با کلرید جیوه می باشد. دراین مطالعه تعداد ۳۰۰ قطعه بچه ماهی با میانگین وزنی ۳±۲۵ گرم در پنج تیمار و با جیره غذایی سلنیت سدیم و نانو ذره سلنیوم با دو غلظت ۱ و ۵/۱میلی گرم برکیلوگرم به مدت ۶ هفته تغذیه شدند، سپس به مدت دوهفته در معرض کلریدجیوه با دوز تحت کشنده قرار گرفتند. در پایان از همه تیمارها نمونه های خون و کبد برداشت و فعالیت آنزیم های کبدی و آنتی اکسیدانی مورد سنجش قرارگرفتند. نتایج نشان دادند که فرم نانوذره سلنیوم باعث افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز، کاهش محتوای مالون دی آلدئید، آسپارتات آمینو ترانسفراز و آلکانین فسفاتاز شد (۰۵/۰>p). در طول دوره در معرض گذاری، فرم نانو ذره سلنیوم در بالا بردن فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز اثر بخش تر از شکل معدنی سلنیوم بود. کاهش محتوای مالون دی آلدئید در کبد ماهیان تغذیه شده با نانوذره سلنیوم نشان دهنده کاهش پراکسیداسیون لیپید و کاهش استرس اکسیداتیو بود. فعالیت آنزیم های آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز تحت تاثیر فلز جیوه درگروههای تغذیه شده با سلنیت سدیم نسبت به گروه های تغذیه شده با نانو ذره افزایش بیشتری داشت (۰۵/۰>p) و بالارفتن سطح این آنزیم ها در خون نشانه آسیب کبدی است. به طورکلی، افزودن نانو ذره سلنیوم در جیره غذایی پایه اثر بخشی بهتری از نظر شاخص های آنتی اکسیدانی در ماهی شانک زرد باله متعاقب مواجهه با کلرید جیوه داشت.

Yellowfin porgy, Selenium nanoparticles, Sodium Selenite, Mercury, ماهی شانک زرد باله, سلنیت سدیم, نانوذره سلنیوم, جیوه