پرستو عشرتی - عضو هیات علمی دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
رزا وکیلی نژاد - عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان کارآمدی دو برنامه درسی فعلی کارشناسی پیوسته مهندسی معماری (ارائه شده توسط دانشگاه تهران و دانشگاه فردوسی مشهد) بر اساس نظر دانش آموختگان است. بدین منظور، سوال اصلی میزان رضایت دانش آموختگان از کمیت و کیفیت دروس رشته معماری را در سه حوزه درسی "طراحی"، "تاریخ و مبانی نظری" و "فن ساختمان" مورد بررسی قرار می دهد. روش پژوهش: برای نیل به هدف پژوهش از رویکرد کیفی و ابزار پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را ۷۶ دانش آموخته معماری از ورودی ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۳ از ۱۸ دانشگاه کشور تشکیل دادند. یافته ها: بر اساس یافته­ها، از لحاظ کمیت، حوزه "طراحی" بالاترین (با امتیاز زیاد ۲۷.۸ درصد) و حوزه "فن ساختمان" پایین ترین (با امتیاز زیاد ۲۴.۰۴ درصد) را دارا هستند و حوزه "تاریخ و مبانی نظری"، با امتیاز زیاد ۲۴.۷۵ درصد، در میانه قرار دارد. از منظر کیفیت نیز، حوزه "طراحی" با امتیاز ۳۲.۶۵ درصد، بیشترین میزان مطلوبیت را داشته و حوزه های "فن ساختمان" و "تاریخ و مبانی نظری" به ترتیب با امتیازهای ۱۸.۴۲ و ۱۵.۹۵ درصد، در مراتب بعدی از منظر کیفیت قرار گرفته­اند. به این ترتیب بیشترین امتیاز توامان کمیت و کیفیت را دروس حوزه "طراحی" کسب کرده و امتیاز توامان دو حوزه دیگر تقریبا مشابه با یکدیگر است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که به ترتیب بیشترین و کمترین میزان رضایت از حوزه "طراحی معماری" و "فن ساختمان" وجود دارد. همچنین آشکار شدن لایه پوچ یا به بیان دیگر مباحث مورد غفلت واقع شده در دروس "ارائه به کمک رایانه"، "نقشه برداری" و "متره و برآورد" درستی حذف آن ها از برنامه پیشنهادی دانشگاه فردوسی مشهد را با پرسش روبرو می سازد. اما به نظر می رسد انتقال درس "اصول مرمت و حفاظت" از دروس اصلی به اختیاری در این برنامه تصمیم مناسبی بوده است. در پایان با توجه به یافته های پژوهش آشکار می گردد که نیاز به تغییر رویکرد در آموزش معماری و یکپارچه سازی تدریس سه حوزه مذکور با یکدیگر در بازنگری هر دو برنامه وجود دارد.

کارشناسی پیوسته مهندسی معماری, برنامه درسی, دانش آموختگان, برنامه بازنگری شده دانشگاه تهران, برنامه بازنگری شده دانشگاه فردوسی مشهد