محمدابراهیم مقصودی - دانشجوی دکتری فلسفه علم، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران.

استدلال بر وجود خدا از طریق توسل به تنظیم ظریف کیهان، تنظیم شدگی ظریف جهان را به منظور شکل گیری حیات انسانی، شاهدی بر وجود خداوند تلقی می کند. بر خلاف باور رایج، استدلال تنظیم ظریف، در صورت بندی مرسوم، نه موفق است و نه خداباورانه. استدلال خواهم کرد که (۱) اگر تنظیم شدگی ظریف جهان بیشتر از حد مورد نیاز باشد، این حقیقتی نخواهد بود که خداباور مایل به استفاده از آن برای حجت آوردن له وجود خداوند باشد. (۲) از دید خداباور دو اشکال به استدلال تنظیم ظریف وارد است: نخست، اشکال «زیاده روی»، که بیان می دارد این استدلال رویدادهای نامحتمل دیگری را نیز شاهدی بر وجود خدا تلقی می کند، که خداباور از آنها چنین تفسیری ندارد. دوم، اشکال «شلیک به خود»، که بیان می دارد استدلال تنظیم ظریف نقض غرض خداباور است. سوم، در استدلال تنظیم ظریف فرض شده است که به وقوع پیوستن رویدادی نامحتمل نیازمند تبیینی متفاوت نسبت به تبیین وقوع رویدادهای محتمل است، که پیشفرض نادرستی است و به اعتراض «خدای رخنه ها» دچار می شود. خداباور نیز مستقلا این تمایز را نمی پذیرد. بنابراین، استدلال تنظیم ظریف مبتنی بر مفروضاتی است که با خداباوری، در معنای متعارف، سازگار نیست.

استدلال طراحی, تنظیم ظریف, خداباوری, خدای رخنه ها