زهرا کوهساری - مدرس دانشگاه و دکترای مطالعات زنان از دانشگاه تربیت مدرس
میثم جوکار - دانش آموخته علوم سیاسی از دانشگاه یاسوج

از جمله مسائل مورد توجه عمده نظریه پردازان مدرن انقلاب و جنبشهای اجتماعی، سرنوشت انقلابها بعد از پیروزی و برانداختن نظم موجود و تبدیل انقلاب به یک نظام سیاسی جدید است. اینکه یک جنبش انقلابی بعد از پیروزی بر نظام سیاسی مطرود، نظام جدیدی را خلق نموده و به حرکتهای انقلابی خاتمه میدهد و در واقع انقلاب ماموریتش پایان یافته به نظام تبدیل میشود. بر همین اساس نظریه های مدرن انقلاب رای به امتناع همزیستی انقلاب و نظام داده اند. اما درک متفاوتی که از معنای انقلاب در نگاه رهبران انقلاب اسلامی وجود دارد باعث شده که در اندیشه مبتنی بر انقلاب اسلامی نه تنها رای به پایان ماموریت انقلاب داده نشود، بلکه از نظریه »نظام انقلابی« دفاع بشود. این نوشتار میکوشد به روش کیفی و با استفاده از منابع اسنادی، ضمن بررسی انتقادی نظریات مهم انقلاب و جنبشهای اجتماعی و با تکیه بر نظریه جنبش اجتماعی دکتر زاهد و نگاه بدیع و خلاف آمد امام خمینی به انقلاب اسلامی، امتناع همزیستی انقلاب و نظام به مثابه یک قاعده کلی را رد کرده و چیستی و چگونگی همزیستی انقلاب و نظام در ایران را بررسی کرده و مدلی برای توضیح چگونگی تحقق نظام انقلابی ارائه بدهد.

انقلاب، جنبشهای اجتماعی، نظریه های انقلاب، انقلاب اسلامی، انقلاب انسانی، نظام انقلابی