روش های تولید و فناوری زعفران با تاکید بر یافته های علمی ۳ دهه اخیر

تولید زعفران در مزرعه و شرایط کنترل شده مقدور می باشد، بنه زعفران بیش از یکسال دوام ندارد، روش کشت وابسته به هدف از کاشت در زعفران متفاوت است، زعفران را می توان یکسال و یا چند سال در مزرعه نگهداشت. برای عملکرد بهینه شناخت اقلیم، آب و خاک، فیزیولوژی گیاه و تهیه بنه مناسب نقش کلیدی دارد. برای عملکرد مناسب تهیه بنه سالم ۱۰ گرم به بالا از مناطق سردسیر، خزانه کاری شده و جوان توصیه می گردد، محدودیت کاشت اقلیم هایی با تابستان بسیار گرم و یا بارانی است. اراضی شنی رسی که ماده آلی آن حداقل یک در صد، فسفر ۲۵ و پتاس ۲۵۰ پی پی. ام باشد مناسب زعفران است، کشت اوایل خرداد همزمان با خواب واقعی با بنه نقره ای شده و ضدعفونی با سموم قارچ کش وکنه کش با تراکم ۱۰۰ بثه در متر مربع در عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر به روش دانه تسبیحی است. روش کشت می توانند به روشهای مختلف مخلوط و پوششی باشد، خاکپوش کلش غلات ۲ تن در هکتار مردادماه توصیه می شود. آبیاری بسته به اقلیم در شرایط مشهد حدود ۱۰ مهر می باشد، بعد از آبیاری اول به عمق ۵ تا ۸ سانتی( سله شکنی) انجام و آبیاری دوم زائیچ آب: پس از برداشت گل و ظاهر شدن برگها همراه با ۱۰۰ کیلو کود اوره انجام شود.درصورتیکه زمستان برف و باران کافی نبود ترجیحا ماهی یکبار به میزان ۷۰۰ متر مکعب در هکتار زمین آبیاری شود، آبیاری سوم یا کولش آب: بعد از وجین علف های هرز در اوایل بهار داده شود، آب آخر یا زرد آب در پایان فصل رویش ( اردیبهشت ماه برای درشت شدن پیاز سال آتی و گلدهی سال بعد ضرورت دارد. نیاز آبی خالص زعفران ۳۰۰ میلی متر در سال است، روش آبیاری بارانی در سطح زمین توصیه می شود. محلولپاشی مزرعه زعفران بصورت تغذیه برگی با کود اختصاصی به فرمول ۴-۸-۱۲ به اضافه آهن ۲۰۰۰، روی ۱۰۰۰ و مس ۵۰۰ پی پی. ام و یا سایر کودهای تجاری در اسفند همزمان با تکثیر بنه به نسبت ۷ در هزار برای درشت کردن پیاز و گل آوری بیشتر در سال آینده توصیه اکید است. کلیدی ترین مشکلات و چالش های زعفران در بخش تولید ۱ - آسیب پذیری پایداری فعلی زعفران (مهاجرت زعفران به دلایل تغییر اقلیم گرمایش جهانی، خشکسالی، شورشدن تدریجی اراضی کشاورزی ۲- بالا بودن هزینه تولید و کمبود نیروی انسانی و کارگری به دلایل عدم مکانیزاسیون، پایین بودن کارایی مصرف نهاده ها ۳- پایین بودن عملکرد کمی و شاخص های کیفی زعفران: پایین بودن پتانسیل ژنتیکی، عوامل کاهنده و محدود کننده ، تنشهای زیستی و غیر زیستی، مدیریت زراعی نامناسب و عمدتا عدم دسترسی به بئه استاندارد، نبود تولید کننده متخصص و ماهر و سواد کم تولیدکنندگان، تغذیه، آبیاری، تاریخ، روش کاشت و بسترهای نامناسب خاکی از نظر مواد آلی، حاصلخیزی و بافت خاک ۴- مبادرت به کشت وکار در ایران و سایر کشورها در شرایط گلخانه ای که توجیه اقتصادی ندارد به عنوان تهدیدهای بالقوه برای زعفران ایران مطرح است. کلام آخر اینکه تدوین برنامه راهبردی و توسعه ای با هماهنگی، همدلی و وحدت در تمامی عرصه های تولید و فرآوری زعفران میتواند گره گشا باشد، ایجاد زیر ساخت های لازم برای زنجیره تامین، تولید و فرآوری، تحقیق و توسعه، صادرات و بازاریابی با اهداف توسعه اقتصاد دانش بنیان، ایجاد ارزش افزوده، تامین غذا دارو، دارو از الزامات برنامه ای بوده که می بایست فراهم و اجرایی گردد.

Keywords:

به زراعی , چالش , گلخانه , زعفران