بررسی اثر باکتری ( Bacillus subtilis) و قارچ میکوریزا ( Glomus intraradices) بر صفات مورفولوژیکی زعفران (.Crocus sativus L) در دو منطقه گناباد و زنجان

باکتری های محرک رشد و قارچهای میکوریزا از ریزجانداران موجود در خاک هستند که با کلونیزاسیون و همزیستی در محیط ریشه باعث افزایش رشد و کارآیی گیاه می شوند. به منظور بررسی تاثیر تلقیح گیاه زعفران با قارچ میکوریزا (Glomus intraradices) و باکتری (Bacillus subtilis) در دو منطقه زنجان و گناباد، آزمایشی به صورت تجزیه مرکب در مکان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان و مرکز تحقیقات گنادآباد اجرا شد. تیمارها شامل، دو منطقه کشت (گناباد، زنجان) دو غلظت متفاوت از قارچ میکوریزا و باکتری باسیلوس سوبتیلیس با غلظتcfu/ml۱۰۹ بودند. صفات مورد ارزیابی شامل صفات مورفولوژیکی بنههای زعفران: وزن کل بنهها، تعداد بندها، وزن بنه مادری، وزن بنه دختری، کالیبر بنه مادری و کالیبر بنه دختری بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات به طور معنی داری تحت تیمار کابرد باکتری و قارچ قرار گرفتند و طی اثر متقابل آنها نیز وزن کل بندها در سطح پنج درصد معنی دار شد. بیشترین مقدار وزن کل بنه و کالیبر بنه مادری در غلظت اول قارچ (به ترتیب۹۰/۰۳ گرم و ۲۰/۲۹ میلی متر) و کمترین در شاهد (به ترتیب ۴۳/۹۱گرم و ۱۳٫۶۰ میلی متر) مشاهده شد. در تلقیح خاک با باکتری نیز نسبت به شاهد افزایش چشمگیری را شاهد بودیم. از نظر محل کشت بندهای زعفران، در تمامی صفات معنی دار شد. به طوری که بیشترین میزان وزن کل بندها در بندهای منطقه زنجان (۸۰/۳۴ گرم) مشاهده شد. با توجه به نتایج، می توان استفاده از باکتری باسیلوس و قارچ میکوریزا را به عنوان کود زیستی در راستای دستیابی به شاخص های رشدی مطلوب در زعفران زراعی سودمند دانست.

Keywords:

باسیلوس سوبتیلیس , بنه زعفران , تلقیح خاک , میکوریزا