روش های بهینه استخراج آنتوسیانین ها از زعفران

طی سال های اخیر به دلیل خطرات مصرف آنتی اکسیدان های سنتزی بر سلامت انسان، توجه به یافتن ترکیبات آنتی اکسیدانی طبیعی که توانایی جایگزینی آنتی اکسیدان های سنتزی در مواد غذایی را داشته باشند، معطوف شده است. زعفران با نام علمی .Crocus sativus L متعلق به خانواده زنبقی ها (Iridaceae)، گیاهی علفی و چند ساله است که در برخی مناطق جهان به ویژه ایران کشت می شود. از گل های این گیاه، کلاله های خشک به دست می آید که به عنوان گرانبهاترین ادویه جهان شناخته میشود. ایران بزرگ ترین تولید کننده زعفران به شمار می آید. گلبرگ زعفران حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای رنگدانه از نوع آنتوسیانین است، به طوری که هر گرم آن حاوی ۶/۸۷ میلی گرم آنتوسیانین خالص می باشد که در مقایسه با مقدار آنتوسیانین موجود در منابع گیاهی دیگر قابل ملاحظه است. آنتوسیانین ها دسته ای از ترکیبات طبیعی و در گروه متابولیت های ثانویه و متعلق به خانواده فلاونوئیدها می باشند. آنتوسیانین های طبیعی در ممانعت از بیماریهای قلبی عروقی، کاهش سطح تری گلیسیرید و اسیدهای چرب آزاد موثر هستند. آنتوسیانین ها به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی بالا (در حدود ۸۵ درصد آنتی اکسیدان های معروف مثل توکوفرول) می توانند جایگزین خوبی برای آنتی اکسیدان های سنتزی در صنایع غذایی باشند. جهت استخراج رنگدانه های آنتوسیانینی روشهای مختلفی مانند استخراج توسط خیساندن در حلال ( روش کلاسیک)، مایع تحت فشار، سیال فوق بحرانی و امواج فراصوت وجود دارد. رایج ترین روش استخراج ترکیبات آنتوسیانینی در زعفران روش استخراج با حلال است که بدین منظور حلال های آبی و الکلی مانند اتانول، متانول مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به معایب روش کلاسیک، روش دیگر استخراج آنتوسیانین ها شامل استخراج با کمک امواج فراصوت است، این روش در مقایسه با سایر روش های استخراج مانند استخراج با مایکروویو، ارزان تر بوده و کاربرد آن ساده تر است. هدف از این پژوهش بررسی روش های بهینه استخراج آنتوسیانین ها از گیاه زعفران می باشد.

Keywords:

آنتوسیانین , زعفران , استخراج با حلال , امواج فراصوت