اصغر طارمیان - دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
زینب فروزان - گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
امیر سپهر - گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
هادی غلامیان - گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
رضا اولادی - استادیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

در این پژوهش، ویژگی­های فیزیکی، آناتومی و رفتار خشک­شدن چوب نخل (Phoenix dactylifera L.) مورد مطالعه قرار­گرفت. برای این منظور، چهار اصله درخت نخل کهن­سال از شهرستان بم در استان کرمان قطع شد. سپس تخته هایی به ابعاد ۳۰۰ × ۵۰ × ۳۰ میلی­متر در راستای مغز به پوست و از ارتفاع برابر سینه تهیه شده و پس از اندازه گیری رطوبت سبز و جرم ویژه، در یک خشک­کن نیمه صنعتی و مطابق برنامه ملایم چوب خشک­کنی تا رطوبت حدود ۸% خشک شدند. علاوه براین، نزدیک ترین تخته به مغز و پوست برای مطالعات میکروسکوپی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که رطوبت­سبز چوب نخل در دامنه ۱۵۰-­۲۶۰­ درصد و جرم­ویژه آن در دامنه ۲۵/۰-۳۹/۰ متغیر بود و از مغز به طرف پوست بر مقدار رطوبت ­سبز آن افزوده و از جرم­ویژه آن کاسته شد. مطالعات آناتومی و تجزیه و تحلیل آماری نیز نشان داد که بین میانگین تعداد حفرات آوندی و تعداد دستجات­آوندی در مغز و پوست تفاوت چندانی وجود نداشته ولی میانگین مساحت حفرات­آوندی در ناحیه مغز بمراتب بیشتر بود. نتایج همچنین نشان دادند که سرعت خشک­شدن تخته­های نخل بالا بوده و پس از ۷ روز به رطوبت ­نهایی حدود ۸ درصد رسیدند. سرعت خشک­شدن نمونه­های نزدیک پوست بیشتر از نمونه­های نزدیک مغز بوده و در هیچ یک از تخته­های نخل عیوب مربوط به تغییر شکل (تاب، خمیدگی، کمانی، ناودانی) و ترک­های سطحی رخ نداد.

نخل, خشک کردن, ویژگی های فیزیکی, آناتومی