احمد جهان لتیباری - دانشیار، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
فرداد گلبابائی - بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده های آن، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
امیر زیادزاده - کارشناسان ارشد صنایع چوب و کاغذ
مجید فرضی - کارشناسان ارشد صنایع چوب و کاغذ
آراد وزیریان - کارشناسان ارشد صنایع چوب و کاغذ

در بررسی ویژگیهای کاربردی ساقه ذرت دانه ای، پراکندگی اندازه طول، قطر و قطر حفره سلولی الیاف ساقه ذرت دانه ای رقم ۷۰۴ اندازه گیری شده است. پنج ساقه به طور اتفاقی از مزرعه تهیه شده و بعد از جدا کردن برگها، بندها و بین بندها جدا شده و پس از آن جداسازی مغز نمونه ها انجام گرفته است. طول، قطر و قطر حفره سلولی الیاف نمونه های بدون مغز به تفکیک بین بندها و بندها توسط میکروسکوپ پروژکتور دار اندازه گیری شده است. هر ساقه دارای ۱۰ بند بوده است. نتایج اندازه گیری بر روی ۳۰۰۰ رشته الیاف به شرح زیر است. میانگین طول الیاف بین بندها و بندها بترتیب ۰۰۴/۱ میلی متر و ۸۰۲/۰ میلی متر اندازه گیری شده است. بعلاوه بین میانگین طول الیاف در ارتفاع های مختلف ساقه، بین ساقه ها و بندها و بین بندها اختلاف معنی داری در سطح ۹۹% مشاهده شده است. منحنی های پراکندگی اندازه طول الیاف بین بندها، بندها و کل الیاف به شکل سهمی بوده و نقطه حداکثر منحنی ها در یک مقدار یکسان قرار دارد. میانگین قطر الیاف بین بندها و بندها بترتیب ۸/۱۶ میکرون و ۱/۲۰ میکرون تعیین شده است. بین میانگین های قطر الیاف در ارتفاع های مختلف، ساقه ها و بند و بین بند نیز اختلاف معنی داری در سطح ۹۹% مشاهده شده است. میانگین قطر حفره سلولی حفره الیاف بین بندها و بندها نیز بترتیب ۴۲/۹ میکرون و ۷/۱۲ محاسبه شده است که بین این مقادیر اختلاف معنی داری در سطح ۹۹% وجود دارد. منحنی های پراکندگی اندازه قطر و قطر حفره الیاف نیز به شکل سهمی و قرینه بوده، اما نقطه حداکثر منحنی های پراکنش در یک مقدار یکسان نبوده، بلکه نقطه حداکثر الیاف بندها در مقدار بزرگتری قرار دارد. نتایج نشان می دهد که ساقه ذرت از نظر ویژگیهای الیاف در حد قابل رقابت با چوب پهن برگان و سایر پسماندهای کشاورزی قرار دارد، اما فقط قابل استفاده در تولید خمیر کاغذ با کیفیت پایین تر، نظیر کاغذ فلوتینگ می باشد.

ساقه ذرت, ابعاد الیاف, پراکنش اندازه, بندها, بین بندها