حسن تقییان - دانشجوی دکتری سنجش آموزش- دانشگاه تهران
ابراهیم خدایی - دانشیار روان شناسی و علوم تربیتی- دانشگاه تهران
عباس بازرگان - استاد روان شناسی و علوم تربیتی- دانشگاه تهران
علی مقدم زاده - استادیار روان شناسی و علوم تربیتی- دانشگاه تهران
مسعود کبیری - استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش وابسته به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

پژوهش حاضر با هدف ساخت و رواسازی آزمون خواندن با استفاده از سنجش شناختی­تشخیصی انجام شد. به این منظور ابتدا با دسته بندی خصیصه های مرتبط با خواندن در تحقیقات و اسناد ملی و بین المللی، مهم ترین خصیصه های خواندن مشخص شد. پس از آن با استفاده از نظر متخصصان زبان و ادبیات فارسی و معلمان ابتدایی آزمون اولیه طراحی شد. پس از اجرای مقدماتی و تحلیل های اولیه و حذف پرسش­ های نامناسب درنهایت آزمون نهایی با ۲۷پرسش طراحی شد که چهار خصیصه ی درک اطلاعات صریح متن، استنباط، تلفیق، تفسیر و دانش واژگان را مورد سنجش قرار می دهد. در این تحقیق مراحل ساخت این آزمون تشریح شده است. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، آزمون روی ۸۱۶ نفر از دانش آموزان پایه ی ششم ابتدایی شهر قم اجرا شد. تحلیل های آماری با استفاده از مدل شناختی­تشخیصی­­ افزایشی، انجام شد. شاخص های نسبی و مطلق برازش، نشان دهنده ی برازش مناسب مدل است. همچنین استفاده از شاخص های همسانی و دقت طبقه بندی نشان دهنده ی همسانی و دقت مناسب طبقه بندی دانش آموزان توسط آزمون است. نتایج این تحقیق نشان داد این آزمون می تواند نیم رخ خصیصه های خواندن دانش آموزان را با استفاده از مدل سنجش شناختی­تشخیصی شناسایی کند.

سنجش شناختی تشخیصی, خواندن, پایه ی ششم, مدل شناختی تشخیصی افزایشی