سامان عبادی - استادیار آموزش زبان انگلیسی- دانشگاه رازی
بهمن ابراهیمی مرجل - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی- دانشگاه رازی

کتاب های آموزش زبان، چه در حوزه ی آموزش زبان اول به کودکان و نوجوانان و چه در حوزه ی آموزش زبان دوم، می توانند به عنوان ابزاری موثر در انتقال ارزش ها، باورها، اعتقادات و دیدگاه مولفان شان به مسائل مختلف همچون مقوله ی جنسیت، محسوب شوند. بنابراین، توجه به بازنمایی متعادل و برابر مصادیق و نمودهای جنسیتی در طراحی منابع آموزشی می تواند مساله ای حائز اهمیت باشد. نظر به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر سعی دارد که به بررسی نوع و میزان سوگیری جنسیتی در جلدهای دوم و سوم از مجموعه کتاب­های آموزش زبان فارسی، با عنوان«فارسی بیاموزیم» (ذوالفقاری و همکاران، ۱۳۸۶) بپردازد. در این پژوهش، کتاب های مذکور که در سطح میانی به فارسی­ آموزان غیرفارسی­زبان تدریس می­شوند، از لحاظ زبان جنسیتی در چهار مقوله ی «بازنمایی»، «تقدم در عبارت»، «تقدم در شغل» و « تقدم در نوع فعالیت­» به صورت کیفی و کمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که در منابع مورد تحلیل، بازنمایی جنسیتی به صورت نامتوازن لحاظ ­شده است و تعداد زنان در چهار مقوله­ی مورد پژوهش کمتر از انتظار است و تنها حضور آنها در نقش­های سنتی پررنگ نشان داده شده است. در واقع، نتایج پژوهش این حقیقت را بیان می­کند که برنامه­ی درسی آموزش زبان فارسی نیازمند بازبینی جدی، از نظر بازنمایی جنسیتی می­باشد.

بازنمایی جنسیت, تقدم در عبارت, تقدم در شغل, تقدم در نوع فعالیت, مجموعه ی «فارسی بیاموزیم»