افسانه غریبی - دکترای زبان شناسی- دانشگاه علامه طباطبایی
رضا مراد صحرایی - دانشیار گروه زبان شناسی- دانشگاه علامه طباطبایی

پژوهش حاضر به واکاوی نیازهای زبانی فارسی آموزان در حوزه ی کارکردهای زبان می پردازد. واکاوی نیاز در پژوهش حاضر بر مبنای انگاره ی لانگ (۲۰۰۵) انجام گردید. انگاره ی لانگ (۲۰۰۵) یکی از انگاره های مطرح در حوزه ی واکاوی نیازهای زبانی است، اما این انگاره بیشتر یک انگاره ی روش شناسی است و از همین رو، برای واکاوی نیازهای عینی زبان آموزان، عملیاتی نیست. همچنین در این انگاره، واحد تحلیل نیاز، مبهم است. در پژوهش حاضر مولفه ی «کارکردهای زبانی» به عنوان یکی از مولفه های تکلیف به انگاره افزوده شد تا بخشی از ابهام واحد تحلیل برطرف گردد و انگاره ای عملیاتی به دست آید. براساس این انگاره ی عملیاتی، پیکره ای از نیازهای زبانی فارسی آموزان در حوزه ی کارکردهای زبانی فارسی از طریق نظرسنجی از مدرسان زبان فارسی، استخراج و براساس میزان اهمیتی که فارسی آموزان تعیین کرده بودند، درجه بندی گردید. نیازهای درجه بندی شده بر مبنای مفاهیم کلی، تفسیر شده و در یک چارچوب پنج سطحی قرار گرفتند. در نهایت، تطابق نسبی نیازهای این پنج سطح با نیازهای هرم مازلو نشان داده شد.

نیازسنجی, انگاره ی لانگ, کارکردهای زبانی, تحلیل عاملی, چارچوب پنج سطحی