رضا آقاموسی طهرانی - دکتری مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز، دانشگاه امام صادق (ع).
محمد نعمتی - دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد ، دانشگاه امام صادق (ع).

امنیت ملی کشورهایی که همچنان بخشی از قدرت اقتصادی آنها را درآمدهای حاصل از منابع نفت و گاز تشکیل می دهد، در گرو انعقاد قراردادهای نفتی و چگونگی اعمال حاکمیت ملی بر این نوع قراردادها است؛ به عبارت دیگر امنیت ملی در حوزه نفت و گاز و انرژی که مهمترین بخش اقتصادی کشور را تشکیل می­دهد تحت تاثیر میزان اعمال حاکمیت ملی در قراردادهای نفتی می­باشد و به میزانی که حاکمیت ملی در این قراردادها رعایت شود، امنیت ملی نیز به تبع آن تضمین خواهد شد. باتوجه به تحلیل­های صورت گرفته از پژوهش های علمی بررسی شده، به روش پژوهش کیفی و با استفاده از روش­های فراتحلیل و تحلیل محتوای کیفی جهت دار توسط روش کدگذاری باز و همچنین اجرای آزمون هولستی به منظور اعتبارسنجی کدگذاری­ها، قراردادهای بالادستی نفت وگاز، در دو مقوله اصلی ارزیابی حاکمیت و مالکیت با مولفه های (مالکیت دولت، مدیریت دولت میزبان، اعمال حاکمیت) و ارزیابی حقوقی با مولفه های (قوانین و مقررات داخلی، قواعد فقهی، حقوق و آراء بین المللی، استانداردهای مالی و حسابداری بین المللی) بررسی شده و انواع قراردادهای بالادستی نفت وگاز شامل قراردادهای امتیازی، مشارکت در تولید و قراردادهای خدماتی بر اساس میزان تطبیق با عوامل فوق، آسیب شناسی شده و راهکارهای حقوقی متناسب ارائه گردیده است.  

قراردادهای نفتی, قرارداد امتیازی, قرارداد مشارکت در تولید, قرارداد خدماتی, حاکمیت و امنیت ملی