رضا جهان فر - دانشجوی دکترای جامعه شناسی علوم تحقیقات تهران
محسن مرادیان - عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

در طول جنگ هشت ساله عراق علیه ایران تعداد ۱۶ استان و جمعیتی برابر ۲۶ میلیون نفر از ایرانیان در معرض بمباران عراق بودند. ضمن اینکه از آغاز تا پایان جنگ، بالغ بر ۱۲۷ شهر موردتهاجم قرار گرفتند. شهرآبادان با بیش از یک هزار و هفده بار، بیش از همه موردتهاجم واقع شد که درواقع این تعداد معادل ۳/۲۱ درصد از کل مجموع حملات به کلیه شهرهای کشور است. شهر اهواز با ۳۱۶ بار حمله و ۶/۶ درصد از کل حملات به شهرها در درجه دوم قرارگرفته و سپس دزفول ۲۴۱ تهاجم یا ۱/۵ درصد از کل حملات را تحمل کرده است. درواقع تاثیرگذاری بمباران ها بر استان خوزستان و مردم آن و وقوع مهاجرت از این استان در سال های جنگ تحمیلی قابلیت بررسی بیشتر و تحقیق گسترده­تر را دارد. لذا این مقاله با بررسی جنگ ایران و عراق و آسیب های وارده بر مردم و همچنین صدمات وارده به زیرساخت ها، به بررسی پیامدهای اقتصادی- اجتماعی جنگ تحمیلی عراق بر روند مهاجرت در استان خوزستان پرداخته است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و تحلیلی و نوع تحقیق نیز کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات این تحقیق علاوه بر اسناد و مدارک مکتوب، مصاحبه و پرسشنامه است. در این تحقیق ۶ فرضیه در نظر گرفته شد. یکایک فرضیات بر اساس نتایج به دست آمده از پاسخ پرسشنامه ها موردبررسی و تحلیل قرار گرفت و درنهایت مشخص شد که خرابی های جنگ و تخریب ساختمان ها بیشترین تاثیر را بر مهاجرت از استان خوزستان در سال های جنگ تحمیلی داشت. درواقع ۳/۵۶ درصد تغییرات در میزان مهاجرت قابل استناد به خرابی های جنگ و تخریب ساختمان ها و کارخانجات و پالایشگاه ها و مراکز صنعتی و اقتصادی بود.

پیامدهای اقتصادی- اجتماعی, جنگ تحمیلی عراق, مهاجرت, خوزستان