علی زاهدطلبان - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی خداپرست مشهدی - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد
احمد صباحی - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدرضا لطفعلی پور - استادگروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد

تاکنون مطالعات نسبتا معدودی در زمینه بررسی اثر نرخ های تعرفه در واردات کل کشور انجام شده که نتایج چندان سازگاری با یک دیگر ندارند. در این مقاله با بررسی ویژگی های اصلی سیاست های ارزی و تجاری ایران اثر واقعی نرخ های تعرفه و ارز در تابع تقاضای واردات را نسبت به متغیرهای توضیحی تولید ناخالص داخلی، قیمت نسبی کالاهای وارداتی، نرخ تعرفه، و قیمت ارز با استفاده از تکنیک های اقتصادسنجی و روش خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) تخمین زده ایم. نتایج مطابق با تئوری است و واردات با تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت و با قیمت های نسبی، نرخ ارز، و نرخ تعرفه رابطه منفی دارد. ضرایب بلندمدت به دست آمده برای تمامی متغیرها به جز تعرفه معنی دار است که حاکی از خنثایی و فقدان اثر بلندمدت تعرفه ها بر تقاضای واردات است. این نتیجه برای ایران، که دارای یکی از حمایتی ترین رژیم های تعرفه ای دنیاست، تناقض آمیز به نظر می رسد، اما مروری انتقادی بر عملکرد سیاست تجاری ایران و عدم پشتیبانی آن با سیاست های ارزی مناسب نشان می دهد که اثر واقعی نرخ های تعرفه بسیار کم تر از نرخ های اسمی است و چنین نتیجه ای را تایید می کند. در خاتمه فهرستی از اصلاحات و توصیه های سیاستی درراستای حمایت واقعی از تولید ملی نیز ارائه شده است.

تابع واردات, سیاست تجاری, موانع تعرفه ای, مدل خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی