ارزیابی اثر اقدامات آبخیزداری بر سیل خیزی حوزه آبخیز رامیان با استفاده از مدل HEC-HMS

کمی کردن تاثیر پروژه های آبخیزداری، اولین گام در ارزیابی اثربخشی این اقدامات است. مساله مهم در ارزیابی، انتخاب شاخص متناسب با نوع پروژه، نوع ارزیابی، دقت مورد نیاز و داده های در دسترس است. در این بررسی برای ارزیابی اقدامات آبخیزداری در حوضه رامیان در استان گلستان است که از سال ۱۳۷۲ طرح های آبخیزداری به صورت مکانیکی و بیولوژیکی در آن اجرا و از شاخص های سیل خیزی (دبی حداکثر و حجم جریان) استفاده شد. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز شامل موقعیت و مشخصات سازه ها در آبراهه های اصلی و مقاطع روندیابی و اطلاعات پایه حوضه، با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه ای تهیه و سپس اثر اقدامات با شبیه سازی جریان با مدل HEC-HMS کمی شد؛ به گونه ای که برای بررسی تاثیر اقدامات بیولوژیکی و مکانیکی به ترتیب از پارامترهای شماره منحنی و زمان تاخیر استفاده شد. نتایج نشان داد که سیلاب در دوره بازگشت های مختلف کاهش یافته است؛ به گونه ای که بیشترین کاهش دبی اوج و حجم جریان به ترتیب در دوره بازگشت های ۱۰ و ۲۰ سال رخ داده است و با افزایش دوره بازگشت، تاثیر اقدامات آبخیزداری بر سیلاب کاهش می یابد. به علاوه عمده کاهش سیلاب تحت تاثیر انجام اقدامات بیولوژیکی بوده و اقدامات مکانیکی نقش ناچیزی در حوضه رامیان داشته است. در کل تاثیر اقدامات آبخیزداری بر سیل خیزی حوضه رامیان مثبت ارزیابی شد.

Keywords:

ارزیابی , حوضه آبخیز رامیان , سیل خیزی , گلستان , مدل هیدرولوژیکی