مریم تاجیکی
علی نجفی نژاد
عبدالرسول تلوری

کمی کردن تاثیر پروژه های آبخیزداری، اولین گام در ارزیابی اثربخشی این اقدامات است. مساله مهم در ارزیابی، انتخاب شاخص متناسب با نوع پروژه، نوع ارزیابی، دقت مورد نیاز و داده های در دسترس است. در این بررسی برای ارزیابی اقدامات آبخیزداری در حوضه رامیان در استان گلستان است که از سال ۱۳۷۲ طرح های آبخیزداری به صورت مکانیکی و بیولوژیکی در آن اجرا و از شاخص های سیل خیزی (دبی حداکثر و حجم جریان) استفاده شد. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز شامل موقعیت و مشخصات سازه ها در آبراهه های اصلی و مقاطع روندیابی و اطلاعات پایه حوضه، با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه ای تهیه و سپس اثر اقدامات با شبیه سازی جریان با مدل HEC-HMS کمی شد؛ به گونه ای که برای بررسی تاثیر اقدامات بیولوژیکی و مکانیکی به ترتیب از پارامترهای شماره منحنی و زمان تاخیر استفاده شد. نتایج نشان داد که سیلاب در دوره بازگشت های مختلف کاهش یافته است؛ به گونه ای که بیشترین کاهش دبی اوج و حجم جریان به ترتیب در دوره بازگشت های ۱۰ و ۲۰ سال رخ داده است و با افزایش دوره بازگشت، تاثیر اقدامات آبخیزداری بر سیلاب کاهش می یابد. به علاوه عمده کاهش سیلاب تحت تاثیر انجام اقدامات بیولوژیکی بوده و اقدامات مکانیکی نقش ناچیزی در حوضه رامیان داشته است. در کل تاثیر اقدامات آبخیزداری بر سیل خیزی حوضه رامیان مثبت ارزیابی شد.

ارزیابی, حوضه آبخیز رامیان, سیل خیزی, گلستان, مدل هیدرولوژیکی