ارمغان سوری
محسن مسعودیان
کلوس راچر
اسماعیل کردی

یکی از انواع مدل های سازه ترکیبی، سرریز- دریچه استوانه ای است که دارای ویژگی هایی ازجمله هزینه کم، طراحی آسان، راحتی ساخت و ضریب دبی بالا است. در این مطالعه به بررسی آزمایشگاهی موقعیت قرارگیری سازه استوانه ای در راستای عمود بر جریان بر روی ضریب دبی عبوری از سازه پرداخته شده است. آزمایش ها در فلومی به طول ۵‎/۷ متر و عرض ۴۰ سانتی متر و با استفاده از مدل های استوانه ای از جنس لوله پلاستیکی با قطرهای ۵۰، ۷۵، ۱۱۰ و ۱۲۵ میلی متر انجام شده است. طراحی آزمایش ها با میزان بازشدگی های مختلف از صفر تا ۶۰ میلی متر (رسیدن به دریچه استوانه ای با توجه به قطر و دبی موجود) انجام شده است. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین ضریب دبی به ترتیب در سازه های سرریز استوانه ای و دریچه استوانه ای مشاهده شده است. همچنین با تبدیل سازه از سرریز- دریچه استوانه ای به دریچه استوانه ای کاهش سریعی در مقادیر پارامترهای بدون بعد نسبت عمق آب بالادست به قطر سازه ( ) و نسبت تفاضل عمق آب بالادست و پایین دست به قطر سازه ( ) حاصل شده است، که این روند ناشی از کاهش میزان پس زدگی آب و کاهش چشمگیر است. همچنین افزایش قطر سازه موجب کاهش ضریب دبی شده که در این رابطه برازش های تجربی برای به کمیت درآوردن رفتار ضریب دبی ارائه شده است.

جریان عبوری هم زمان, سرریز استوانه ای, دریچه استوانه ای, سرریز, ضریب دبی