حسین خزیمه نژاد
رحیم شفاعی بجستان

از جمله روش های جلوگیری از نهشته شدن رسوب این است که شرایط جریان عبوری از سازه طوری تعیین شود که از نهشته شدن رسوب جلوگیری کند و یا سازه شرایط خودتنظیفی را داشته باشد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از تحلیل ابعادی یک رابطه کلی برای شرایط خودتنظیفی کانال روباز و سیفون معکوس ایجاد شد. سپس با استفاده از دو مدل آزمایشگاهی و ۱۴ نمونه رسوب غیرچسبنده با ابعاد ۲‎/۰ تا ۴‎/۴ میلی متر در سه شیب ۵‎/۰، ۱ و ۵‎/۱ درصد کانال و چهار شیب ۰، ۸، ۱۶ و ۲۴ درجه برای مجاری افقی و خروجی سیفون معکوس آزمایش های لازم انجام شد. با بکاربردن داده های آزمایشگاهی، منحنی هایی برای شرایط خودتنظیفی در کانال و مجاری افقی و خروجی سیفون معکوس ایجاد گردید. سپس با استفاده از این منحنی ها و خصوصیات دانه بندی مواد معلق رودخانه کرخه در محل ایستگاه پای پل، سرعت خودتنظیفی یا همان حداقل سرعت برای عدم ته نشینی ذره ای به قطر ۲ میلی متر که بزرگ ترین ذره رسوب ورودی به کانال اصلی پای پل و سیفون های معکوس آن است، به دست آمد.

مدل آزمایشگاهی, خودتنظیفی, کانال, پای پل, سیفون معکوس