سیده مهسا میرمحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی موحدی - پژوهشگر پسادکتری مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

امروزه برای جایگزینی مفاصل ران، زانو و لگن در درمان آسیب های شدید از ایمپلنت های فلزی استفاده می شود. در این زمینه، کاشت ایمپلنت درد را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود می بخشد. استحکام بالا و عدم سمیت برخی فلزات نظیر تیتانیوم و آلیاژهای آن، فولادهای ضدزنگ، آلیاژهای کبالت کروم و ... سبب گستردگی کاربرد آن ها در ساخت پروتزها و ایمپلنت ها شده است. بااین حال، مقاومت به سایش و خواص تریبولوژیکی پایین این فلزات استفاده از آن ها را به عنوان مواد زیستی ایده آل محدود کرده است.در فصل مشترک ماده و بافت فرایندهایی رخ می دهد که منجر به یکپارچگی ایمپلنت با بافت اطراف آن می شود. ماده های ایده آل برای تعویض بافت سخت باید یک ماده شیمیایی زیست سازگار بوده، از ترکیب و واکنش با بافت جانبی جلوگیری کرده و مقاومت عالی در برابر تخریب در محیط داخل بدن انسان داشته باشد و مقاومت مکانیکی قابل قبول در برابر چرخه بارگذاری، مدول پایین برای به حداقل رساندن تحلیل استخوان و مقاومت در برابر سایش بالا و حداقل باقی مانده را بجا گذارد. همه این شرایط بندرت در یک ماده هست، اما ممکن است تا حد زیادی توسط اصلاح و مهندسی خواص سطح به دست آیند.روش های اصلاح سطح شامل: ۱-اصلاحات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، تغییر اتم ها، ترکیبات یا مولکول ها بر روی سطح واکنش های شیمیایی، اچ کردن، ناهموارسازی، پولیش و ایجاد الگوی مکانیکی، تغییرات لایه سطحی شامل اتصال مولکول های زیستی ۲- پوشش های سطحی متشکل از یک ماده متفاوت از زیرلایه به منظور اصلاح سطح کاشتنی های بدن و ایجاد پوشش های بیوسرامیکی است.روش های ایجاد پوشش سطح فلزات با سرامیک، کاربرد و مزایا/معایب این پوشش ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

ایمپلنت، اصلاح سطح، بیومواد فلزی، پوشش دهی، آلیاژ NiTi