درآمدی بر تعیین مرزهای تربیت و تعلیم

بهره برداری از دو مفهوم تعلیم و تربی ت، و واژه های معادل با این دو، همواره در تغییر اعتبار و معنی از شاخه ای به شاخه دیگر سیر نموده است . ارتباط و یا انفصال این دو مفهوم و یا یگانه مفروض داشتن هر دو، نوع فهم و درک از آنها را متنوع ساخته است . همچنین، از نظر مقامی و ارزشی، و تقدم و تأخّر و ف ضل و برتری، مجادله متنوعی برای این دو واژه بین صاحب نظران برقرار است. در این راه، واژه های مقدسی از کتاب الهی قرآن کریم، نظیر تزکیه نیز توسط متبحرّین به پشتیبانی این بحث فراخوان گردیده، و بر اهمیت تعیین دقیق حدود و ثغور این مفاهیم افزوده است . این اختلافات، هم از منظر متخصصین و نظریه پردازان حوزه تعلیم و تربیت، هم از منظر اجرائی، وهم در ارتباط با بعضی مبانی دینی در این مقاله مورد ملاحظه قرار گرفته است . آنچه که برای رفع این مشکل، در این مقاله به دست می آید آنکه؛ نخست افتراق و اتفاق این دو مفهوم، به هر صورتی که مفروض گردد، نوعی قرارداد دانسته شود که به امر ذاتی موجود در این مفاهیم متعلّق نیست، و در این راستا مناسب ترین قرارداد را ارائه شده است. سپس، در مقام و فضل این مفاهیم، ذو مراتب و مشکک دانستن آنها راه حل مناسبی به نظر آمده است.