دانش محمدی - دانشجوی دکتری عربی تربیت مدرس
خلیل پروینی - دانشیار ادبیات عربی، تربیت مدرس

چکیده الفنون الادبیه و اعلامها فی النهضه العربیه الحدیثه از جمله مهم ترین آثار انیس الخوری المقدسی است که در آن به تحلیل فنون نثری و اعلام آن در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می پردازد. این جستار می کوشد با بررسی این کتاب بر اساس معیارهای تالیف کتاب آموزشی، نقاط مثبت و منفی این اثر را به عنوان پژوهشی در حوزه تاریخ ادبیات تبیین کند. در این بررسی ابتدا تحلیل بیرونی اثر شامل معرفی کلی مولف و اثر، خاستگاه تاریخی و اجتماعی اثر، و مولف و موضوعات اصلی و کانونی اثر صورت خواهد گرفت. سپس ویژگی های شکلی و محتوایی کتاب بررسی خواهد شد. از مهم ترین مواردی که در بخش محتوایی بررسی می شود رویکرد تحلیلی و روش نقدی نویسنده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که رویکرد نویسنده در این کتاب رویکرد علمی فنی و روش نقدی او فنی و جامعه شناختی است. از جمله نقاط ضعف کتاب فقدان هماهنگی میان عنوان کتاب و مباحث اصلی آن است. همچنین از جمله نقاط قوت کتاب ارائه روشمند فنون نثری و اعلام آن و دربرگرفتن حجم بالای دیدگاه های نقدی و تحلیلی در کنار مسائل تاریخی است.

کلیدواژه ها: انیس الخوری المقدسی, الفنون الادبیه و اعلامها فی النهضه العربیه الحدیثه, نقد کتاب, رویکرد علمی فنی