ایمان تهرانی - تهیه و تدوین
سیدامیر سیاح - تهیه و تدوین
محمدرضا عبدالهی - همکار
امین قنبری - همکار
موسی شهبازی غیاثی - ناظر علمی
مهدی رزم آهنگ - ناظر علمی
محمد جواد شریف زاده - مشاوران خارج از مرکز
جعفر خیرخواهان - مشاوران خارج از مرکز
ابوالفضل پاسبانی صومعه - مشاوران خارج از مرکز

گزارش حاضر، دوازدهمین سنجش پی درپی و فصلی «شاخص امنیت سرمایه گذاری در ایران» است. این گزارش، با استفاده از آمارهای رسمی منتشر شده و در دسترس و نیز ارزیابی ۷۷۱۲ فعال اقتصادی نمونه از میان فعالان اقتصادی همه استان های کشور بوده است که وضعیت امنیت سرمایه گذاری در پاییز سال ۱۳۹۹ را با ۳۸ مولفه، ۷ نماگر به تفکیک ۳۱ استان و ۹ حوزه کسب وکار نشان می دهد. شاخص کل امنیت سرمایه گذاری در ایران که با استفاده از دو مجموعه داده های پیمایشی و آماری تهیه می شود، در پاییز ۱۳۹۹ کمیت ۳۷/۶ از ۱۰ (۱۰ بدترین حالت) سنجیده شده است. مقدار عددی این شاخص در مطالعه فصل قبل از آن (تابستان ۱۳۹۹)، ۴۶/۶ و در پاییز سال قبل (۱۳۹۸)، کمیت ۱۲/۶ محاسبه شده بود که نشان می دهد ارزیابی امنیت سرمایه گذاری در پاییز ۱۳۹۹ نسبت به فصل قبل از آن، قدری مناسب تر (بهتر) و نسبت به فصل مشابه سال قبل، بدتر ارزیابی شده است. براساس ارزیابی فعالان اقتصادی مشارکت کننده در این پیمایش، در پاییز ۱۳۹۹ نامناسب ترین مولفه های امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده به ترتیب عبارت بوده اند از: ۱. عمل مسئولان ملی به وعدههای داده شده (۷۲/۸ از ۱۰ و ۱۰ بدترین وضعیت) ۲. عمل مسئولان استانی و محلی به وعده های اقتصادی داده شده (۴۱/۸) ۳. اعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات (۴۰/۸) مناسب ترین مولفه های امنیت سرمایه گذاری طی پاییز ۱۳۹۹ نیز به این ترتیب بوده اند: ۱. سرقت مالی (پول نقد، کالا، تجهیزات) (۴۸/۴) ۲. رواج توزیع کالای قاچاق (۵/۴) ۳. استفاده غیرمجاز از نام و علائم تجاری یا مالکیت معنوی (۸۲/۴) شایان ذکر است براساس ارزیابی فعالان اقتصادی مشارکت کننده در پیمایش تابستان ۱۳۹۹ نامناسب ترین مولفه های امنیت سرمایه گذاری ارزیابی شده بهترتیب عبارت بوده است از: ۱. عمل مسئولان ملی به وعدههای داده شده (۶۸/۸ از ۱۰ و ۱۰ بدترین وضعیت) ۲. اعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات (۵۷/۸) ۳. عمل مسئولان استانی و محلی به وعده های اقتصادی داده شده (۳۴/۸) و مناسب ترین مولفه های امنیت سرمایه گذاری طی تابستان ۱۳۹۹ نیز به این ترتیب بوده اند: ۱. رواج توزیع کالای قاچاق (۶۴/۴) ۲. سرقت مالی (پول نقد، کالا، تجهیزات) (۷۴/۴) ۳. استفاده غیرمجاز از نام و علائم تجاری یا مالکیت معنوی (۹۸/۴) با توجه به بررسی های به عمل آمده ملاحظه می شود که نامناسب ترین مولفه امنیت سرمایه گذاری که فعالان اقتصادی را بیش از همه آزار می دهد در این مطالعه نیز مانند دوره های گذشته، «عمل مسئولان به وعده های داده شده» بوده است که عمل نکردن مسئولان به وعده هایشان، در منصرف کردن سرمایه گذاران از سرمایه گذاری در ایران (در میان ۳۸ مولفه موجود) بیشترین تاثیر را داشته است. براساس یافته های داده های پیمایشی این گزارش (بدون احتساب داده های آماری)، در پاییز ۱۳۹۹، فعالان اقتصادی مشارکت کننده در این پیمایش از استان های البرز، تهران و لرستان، نامناسب ترین ارزیابی و استان های خراسان جنوبی، گلستان و آذربایجان غربی مناسب ترین ارزیابی را از وضعیت مولفه های پیمایشی شاخص امنیت سرمایه گذاری ارائه کرده اند. اما پس از تلفیق داده های آماری و یافته های پیمایشی در این پژوهش، استان های تهران، البرز و کهگیلویه و بویراحمد نامناسب ترین و استان های خراسان جنوبی، آذربایجان غربی و گلستان مناسب ترین وضعیت را از نظر شاخص امنیت سرمایه گذاری در پاییز ۱۳۹۹ کسب کرده اند. براساس نتایج این مطالعه، در پاییز ۱۳۹۹، از بین ۹ حوزه فعالیت اقتصادی مورد سنجش در این پایش، فعالان اقتصادی در حوزه (زراعت، باغداری و جنگلداری) مناسب ترین ارزیابی را نسبت به سایر حوزه ها و فعالان اقتصادی در حوزه ارتباطات، توزیع و... (حمل ونقل، انبارداری، عمده فروشی و خرده فروشی) نامناسب ترین ارزیابی را در میان همه حوزه ها از وضعیت امنیت سرمایه گذاری ارائه کرده اند. گزارش حاضر، دوازدهمین گزارش فصلی سنجش «امنیت سرمایه گذاری» در ایران است و انتظار می رود انتشار این گزارش ها توجه و حساسیت مسئولان کشور به این عامل کلیدی، اما مغفول در سرمایه گذاری و رشد اقتصادی را در سیاستگذاری اقتصاد ایران جلب کند و به ترویج گفتمان امنیت سرمایه گذاری، قانونگذاری بهتر، رعایت قانون، احترام بیشتر به حقوق مالکیت و نیز بهبود عینی و واقعی امنیت اقتصادی و فضای سرمایه گذاری در ایران کمک کند.

۱- محیط کسب و کار،امنیت سرمایه گذاری،حقوق مالکیت،شفافیت،فعالان اقتصادی