بررسی داده های هزینه و درآمد خانوار در سال ۱۳۹۷ ۱. میانگین کالری مورد نیاز خانوارهای ایرانی

تغییرات جمعیتی در یک کشور تاثیر زیادی بر نیازهای کشور خواهد داشت و ازاین رو سیاستگذاران باید برنامه ریزی های بلند مدت را بر اساس نیازهای ناشی از تحولات جمعیتی تنظیم کنند. یکی از مهم ترین نیازهایی که با تغییرات ساختار جمعیت دچار تحول می شود، نیاز به تامین غذا و کالری مناسب است. به عنوان مثال زمانی که در یک کشور، درصد زیادی از جمعیت به سمت سنین نوجوانی حرکت می کنند، سیاستگذاران باید در نظر داشته باشند که در آینده نزدیک نیاز به کالری در آن جامعه افزایش خواهد یافت و در نتیجه باید برنامه ریزی لازم برای تامین کالری مورد نیاز صورت گیرد. تامین کالری مهم ترین و اولین معیار برآورد خط و نرخ فقر مطلق در یک جامعه است. افرادی که در تامین کالری مورد نیاز خود دچار مشکل هستند، از فقر مطلق رنج می بردند و بنابراین گام نخست مبارزه با فقر مطلق، طراحی شیوه های حمایتی برای تامین کالری مورد نیاز افراد است. همچنین تعیین استانداردی برای کالری مورد نیاز از اهمیت بالایی در مطالعات فقر برخوردار است. در این مطالعه کالری مورد نیاز ایرانیان طی سال های مختلف براساس دو معیار سازمان بهداشت جهانی و انستیتو تغذیه ایران با توجه به ساختار سنی و جنسی جمعیت در هر سال محاسبه شده است. نتایج محاسبه نشان می دهد که با توجه به تغییرات جمعیتی ایران، نقطه اوج کالری مورد نیاز برای سال های میانی دهه ۸۰ است که متولدین دهه ۱۳۶۰ به سنین نوجوانی رسیده اند. پس از آن کالری مورد نیاز کاهش پیدا کرده و در سال ۱۳۹۷ به کمترین مقدار خود رسیده است. کاهش کالری مورد نیاز متوسط ایرانیان درحقیقت به نفع نرخ فقر است، به طوری که کمک می کند نیاز به غذا کاهش پیدا کرده و جمعیت بیشتری از زیر خط فقر خارج شوند. شایان ذکر است که با توجه به نقطه اوج دوم جمعیتی که سال های اول دهه ۱۳۹۰ است، نیاز به کالری در سال های آینده نیز افزایش خواهد یافت. همچنین مطالعات جهانی نیاز مادران شیرده به کالری را به میزان ۵۰۰ کیلوکالری بیش از سایر زنان در هر سن می دانند که این امر نیز با توجه به اولویت های کشور در زمینه تشویق به فرزندآوری و تغذیه با شیر مادر باید مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد. یکی از نکات مهم و قابل توجهی که در این مطالعه به آن پرداخته شده، بررسی سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت به عنوان سبد مورد استفاده در مطالعات فقر و امنیت غذایی است. نتایج بررسی های این مطالعه نشان می دهد این سبد به دو دلیل بالا بودن میزان کالری تعیین شده و در نظر نگرفتن تفاوت های جغرافیایی، نمی تواند معیار مناسبی برای مطالعات فقر باشد. کالری سبد مورد نیاز و سبد مطلوب وزارت بهداشت، به ترتیب متناسب با میزان کالری دریافتی سه دهک بالا و یک دهک بالاست که بسیار بالاتر از کالری گروه های در مرز فقر است. همچنین بررسی منطقه ای نشان می دهد که عادات غذایی در مناطق مختلف جغرافیایی چه به لحاظ میزان کالری مصرفی و چه به لحاظ ترکیب سبد غذایی، بسیار با یکدیگر متفاوت بوده و نمی توان تنها از یک سبد مطلوب برای همه آنها استفاده کرد. به طوری که به عنوان مثال سه دهک پایین استان کرمانشاه، از میانگین کل ۱۱ استان دیگر کشور، کالری مصرفی بیشتری دارند.

Keywords:

سبد مطلوب غذایی , فقر , مادران شیرده , کالری